از زمان سقوط دیلمیان فارس(448هـ.ق) تا ورود اتابک قراچه ساقی به فارس(502هـ.ق) یک دوره 50 ساله آشوب وغارت و نا امنی برشیراز حاکم بود، از این تاریخ به بعد امنیت نسبی بر شیراز بر قرار شد و تجارت و کشاورزی رونق یافت. نهضت مدرسه سازی آغاز و شیراز وارد یک روند توسعه تدریجی به مدت دو قرن تا پایان حکومت اتابکان سلغری گردید. دراین دوره شیراز دارای گروهی متنفذ و قدرتمند از خاندان اهل علم ،اشراف و دبیران دوره دیلمیان بود که هم چنان قدرت و اعتبار و نفوذ اجتماعی خود را دراین اعصار حفظ کردند. تعداد زیادی از عالمان و اندیشمندان به شیراز مهاجرت کردند و در ایجاد فضای علمی و فرهنگی شیراز در سده های ، ششم ، هفتم و هشتم تاثیر فراوانی گذاشتند،که نتیجه آن در عرصه علم و عرفان و ادب بسیار با اهمیت بود. با تشکیل حکومت آل اینجو و آل مظفر، شیراز به عنوان پایتخت این دو سلسله به اوج توسعه علمی و ادبی خود رسید. شیراز از سده ششم به بعد به یکی از شهرهای بزرگ تجاری تبدیل شد . گروه های مختلف اصناف بوجود آمدند که در تحولات اجتماعی و سیاسی شیراز تاثیر گذار بودند . گسترش طبقات اجتماعی با رشد طبقات صوفیه ونفوذ آنها همراه بود. این نفوذ با یک چرخش بزرگ در نگرش آنها از عرفان زاهدانه شیخ عبداله خفیف به عرفان عاشقانه و مداراگرایانه شیخ روزبهان همزمان بود. ایجاد این فضا، با تشکیل حکومت ایلخانیان، سقوط عباسیان و حوزه نفوذ دینی آنها، موجب شکوفایی فرهنگی قرن هفتم و هشتم و دارالعلمی شیراز گردید. با تصرف فارس توسط تیموریان، شیراز به یک شهر تابعه تبدیل شد.دست به دست شدن مکرر شیراز توسط شاهزادگان تیموری وسپس قراقویونلوها و آق قویونلوها، شرایط بی ثبات سیاسی و اقتصادی بر شیراز حاکم وموجب رکود علمی گردید که تا پایان عصر صفویه بجز در مقاطع کوتاهی در پایان سده نهم و آغاز سده دهم ودوره حکومت امامقلی خان ادامه داشت. در این دوره شیراز جاذبه خود را برای طالبان علم از دست داد ، موجی از مهاجرت دانشمندان بومی نیز آغاز و موجب افول جایگاه علمی آن شد.