در این پژوهش گفت وگو و لحن در رمان های شب چراغ از جمال میر صادقی و غریبه در شهر از غلامحسین ساعدی از نظر کاربردی که دارند دسته بندی شده، مورد بررسی قرار گرفته اند و با تحلیل رمان های مذکور از دیدگاه باختین انطباق آنها با معیارهای رمان چندآوایی سنجیده شده است. رمان به عنوان یک اثر ادبی تقلیدی از زندگی واقعی است و به همان میزان که گفت وگو در زندگی عادی کاربرد دارد، از برجسته ترین شاخصه ها و از مهم ترین اجزاء رمان به شمار می آید، لحن نیز حالت بیان گوینده و از عواملی است که با گفت وگو ارتباط مستقیم دارد و در کیفیت گفت وگو و لحن عواملی چون انتخاب واژگان، نحو جملات و کاربردهای علم معانی و ... تأثیر گذارند. این دو کارکردهای زیادی در پرداخت داستان، پیش بردن طرح، معرفی شخصیت ها و ... دارند. مکالمه از دیدگاه باختین مسئله ای فراتر از گفت وگوهای صرف داستانی است. از نظر او هر اثر ادبی از دیدگاه مکالمه گرایی در دو سطح قابل مطالعه است. از یک سو هر اثر ادبی پاسخی است به آثار پیش از خود و انتظار پاسخی از آثار پس از خود را دارد. از دیگر سو شخصیت های حاضر در یک اثر ادبی با هم گفت وگو می کنند. از نظر باختین رمان عرصه ای است که گفتار شخصیت ها فارغ از تضاد یا هم سویی با افکار نویسنده مجال حضور می یابند و به این ترتیب رمان چندآوا بیشترین قابلیت را برای حضور گفت وگومندی دارد. نتیج? به دست آمده نشان می دهد که بسامد کاربردهای گفت وگو و لحن در هر دو رمان متناسب با پیرنگ و موضوع رمان متغیر است. در رمان شب چراغ بیشترین کاربرد گفت وگو و لحن در معرفی شخصیت هاست و در رمان غریبه در شهر گفت وگو و لحن در خدمت پیش بردن حوادث داستان هستند؛ همچنین رمان شب چراغ از امکانات گفت-وگومندی در رمان چندآوایی بهر? بیشتری برده است.