در بسیاری از آثار منظوم عاشقانه کارکردها و کنش های رفتاری زنان، پیش برند ه ی روند داستان ها هستند. بررسی دو منظومه ی عاشقانه ی ویس و رامین و خسرو و شیرین نشان می دهد که زنان در این منظومه ها دارای بیشترین کارکرد هستند. شخصیت مرکزی در این دو داستان، زنانی اند که به خاطر زیبایی ظاهریشان بیشترین و برجسته ترین نقش را دارا هستند. پرداختن به این جنبه از نقش زنان باعث شده است تا دیگر کارکردهای رفتاری زنان در جامعه، از جمله در فعالیت های سیاسی و اقتصادی و حتی زندگی زناشویی بسیار کمرنگ تر جلوه کند. این پایان نامه با بهره گیری از بررسی همه جانبه و مفصل این دو داستان و بیرون کشیدن زوایای مختلف رفتارهای شخصیتی آن ها، در نهایت به تحلیل این روابط نیز پرداخته است. تحلیلی که کارکرد نقش معشوقگی را در بیشترین کاربرد خود نشان می دهد. همچنین نشان داده می شود که آزادی زنان در این دوره هایی که این دو داستان در آن ها سروده شده است، از جنس آزادی هایی است که در دوران پس از آن بسیاری از آن ها از زنان سلب می شود.