نام پژوهشگر: بهنام عباس نژاد

زمین شناسی زیست محیطی دشت جیرفت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده علوم 1391
  بهنام عباس نژاد   احمد عباس نژاد

دشت جیرفت با وسعت حدود 2000 کیلومتر مربع در جنوب استان کرمان واقع شده است. این دشت که بخشی از چاله جازموریان محسوب می شود از منابع آب زیرزمینی غنی بوده و دارای زمین های حاصلخیز فراوانی است. شهرهای جیرفت و عنبرآباد و ده ها روستا با جمعیت بالغ بر000 300 نفر در آن قرار دارند. این دشت تحت تاثیر موقعیت و شرایط زمین شناختی ویژه ی که دارد در معرض خطر زیاد زلزله و سیل واقع شده است. در عین حال به علت توسعه نامناسب در چند دهه اخیر تحت خطر نشست زمین و آلودگی منابع آب نیز قرار دارد. به همین دلیل زمین شناسی زیست محیطی آن به عنوان موضوع این پایان نامه انتخاب گردید. در طی این مطالعه پس از جمع آوری منابع و مرور آنها، مطالعات صحرائی، نمونه برداری از آب های زیرزمینی و تجزیه و تحلیل آن ها انجام شده اند. نتیجه مطالعه به صورت ارزیابی خطر زلزله، سیل و نشست زمین و نیز بررسی فرایند ها و عوامل تاثیر گذار بر شیمی آب های زیر زمینی و تعیین عوامل آلاینده ارائه شده است. برمبنای آن، خطر سیل ناشی از رودخانه های هلیل و شور و مسیل های ورودی از حواشی به دشت وجود دارد. به علت وجود گسلهای فعال متعدد، به ویژه گسل های سبزواران و جیرفت، خطر زلزله نیز در این دشت بالاست و احتمال رخداد زلزله با اندازه 4/7 ریشتر در آن مطرح است. تمام شهرها و روستاهای مستقر در این دشت در معرض تهدید زلزله ناشی از گسل های فعال پراکنده در سطح یا حواشی آن قرار دارند. همچنین در این دشت شکاف های ناشی از نشست زمین در سه محدوده ( منطقه بلوک، محور پالتی- سلمان آباد و حوالی روستای حسین آباد دهوار شناسائی شدند که علت اصلی آن برداشت اضافی از سفره، افت سطح آب های زیر زمینی و متراکم شدن رس ها( انقباض به علت از دست دادن آب) می باشد. در این پایان نامه راهکارهای مقابله با خطرهای زلزله، سیل و نشست زمین نیز ارائه گردیده اند. بعلاوه، مطالعات هیدروژئوشیمیائی انجام شده حاکی از تاثیر فرایند های هیدرولیز سیلیکات ها، انحلال سنگ آهک، گچ و نمک؛ تبادل یونی و آلودگی ناشی از فاضلاب های خانگی و آب برگشتی کشاورزی بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه است. اگر چه این منابع آب از نظر مقدار کل املاح و غلظت یونهای اصلی مناسب برای شرب و کشاورزی می باشند. ولی بخش عمده آن ها حداقل به یکی از چهار پارامتر نیترات، ارسنیک، سرب یا کادمیوم آلوده اند.