نام پژوهشگر: عبدالرضا مشروفه
عبدالرضا مشروفه علیرضا ریاحی بختیاری
غلظت 16 ترکیب چند حلقوی معطر (pahs) در بافت های کبد، کلیه، آبشش، عضله و خاویار تاسماهی ایرانی (16 (acipenser persicus; n = و ازون برون (7 (acipenser stellatus; n = جمع آوری شده از حوضه ی جنوبی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفت و ترکیبات pah با دستگاه gc-ms اندازه گیری شدند. نمونه ها در اواخر فصل زمستان و اوایل فصل بهار سال 1389-1390 جمع آوری گردید. الگوی تجمع و پراکنش ترکیبات pah در بافت های مختلف ماهیان و تأثیر میزان چربی بافت های مختلف ماهیان و ضریب تفکیک اکتانول/آب ترکیبات pah بر آنها نیز مورد آنالیز قرار گرفت. غلظت ترکیبات pah براساس وزن خشک در بافت های کبد، کلیه، آبشش، عضله و خاویار تاسماهی ایرانی و ازون برون از 004/0 تا 632/4 میکروگرم بر گرم وزن خشک متغیر می باشد. بین غلظت ترکیبات 4 تا 6 حلقوی در هر دو ماهی در سطح معنی داری یک درصد اختلاف وجود داشت و غلظت ترکیبات 4 تا 6 حلقوی در ماهی ازون برون بیشتر مشاهده گردید (01/0 > p). همچنین بین غلظت ترکیبات pah بافت های مختلف دو ماهی اختلاف معنی داری وجود داشت (01/0 > p). ترکیبات با وزن مولکولی کم (دو و سه حلقوی) با میانگین 89/81 درصد از کل ترکیبات pah بعنوان ترکیبات غالب شناخته شدند. ترکیبات نفتالین، فنانترن و فلورن در تاسماهی ایرانی و ازون برون به ترتیب 19/68 و 40/55، 84/7 و 62/10، و 55/5 و 13/8 درصد غالب ترین ترکیبات pah بوده اند. پراکنش و غلظت ترکیبات pah در بافت های مختلف ماهیان به میزان چربی بافت ها و ضریب تفکیک اکتانول/آب ترکیبات pah بستگی دارد. همچنین ارتباط مثبت معنی داری (868/0r=، 005/0 >p ) بین میزان چربی در بافت های ماهیان و غلظت کلی ترکیبات pah در بافت های مختلف ماهیان خاویاری بدست آمد. ارتباط منفی معنی داری بین لگاریتم ضریب تفکیک اکتانول/آب (kow) و لگاریتم غلظت ترکیبات pahs نرمالایز شده به چربی در بافت های آبشش و عضله و خاویار تاسماهی ایرانی و همچنین عضله ازون برون در سطح (05/0 > p) مشاهده شد.