نام پژوهشگر: محمد حسین مهربان
محمد حسین مهربان رضا یوسفی
بیماری دیابت یک اختلال سوخت وسازی است که احتمال بروز آن در سرتاسر دنیا روز به روز در حال افزایش است. یکی از راه های درمان این بیماری مهار آنزیم آلفا گلوکوسیداز است که آزاد شدن آلفا- دی- گلوکوپیرانوزید را از انتهای غیر کاهنده مواد کربوهیدراتی مختلف کاتالیز می کند. در این پژوهش فعالیت مهارکنندگی هشت ترکیب سنتزی هتروسیکلی بر پایه پیریمیدین روی آنزیم های آلفا گلوکوسیداز موشی و مخمری به روش اسپکتروفوتومتر مرئی- فرابنفش بررسی شد. نتایج نشان داد که 4 ترکیب سنتزی اثر مهاری قابل توجهی علیه این آنزیم دارند. ترکیب l7 با استخلاف 4-(4-آمینوبنزیل) بنزین آمین بهترین مهاردر مقابل آنزیم مخمری و ترکیب l5با استخلاف دو گانه حلقه های پیریمیدین بهترین مهاردر برابر آنزیم موشی را نشانداد. هم چنین در این پژوهش سازوکار سینتیکی و فارماکولوژیکی ترکیباتی که دارای اثر مهاری بودند محاسبه شد. پارامترهای ترمودینامیکی بر همکنش ترکیباتی که دارای اثر مهاری بودند با آنزیم آلفا گلوکوسیداز مخمری به روش فلورسانس تعیین شد. مشاهده شد که بر همکنش های آبگریز نقش اساسی در این اتصال ایفا می کنند و نقش پیوندهای هیدروژنی به مراتب کمتر می باشد. در این پژوهش اثر مهاری این ترکیبات بر آنزیم آلفا آمیلاز خوکی نیز به روش اسپکتروسکوپی سنجیده شد. نتایج نشان داد که اثر مهاری این ترکیبات کم و حدود 6 تا 20 درصد است. از این رو انتظار می رود که اثرات جانبی این ترکیبات در قیاس با آکاربوز که در غلظت برابر،حدود 80 درصد آنزیم مذکور را مهار می کند به مراتب کمتر باشد. تحقیقات گذشته نشان داده است که می توان از پروتئین بتالاکتوگلوبولین به عنوان حامل دارو به خصوص در دستگاه گوارش استفاده کرد، از این رو برهمکنش ترکیبات مهاری با این پروتئین بررسی شد. مشاهده شد که اتصال ترکیبات مهاری با این پروتئین عمدتا به کمک برهمکنش های آبگریز و هیدروژنی صورت می گیرد. همچنین نتایج مطالعات دو رنگ نمایی دورانی نشان داد که اتصال این ترکیبات به پروتئین های بتا لاکتوگلوبولین و آلفا گلوکوسیداز محتوای ساختار ذوم این پروتئین ها را تغییر نمی دهد.همچنین نتایج تیمار سلول سرطانی jurkat با ترکیبات فوق الذکر به خوبی روشن ساخت که این ترکیبات در مدت زمان 24 ساعت فعالیت القای مرگ سلولی قابل توجهی نشان نمی دهند. این پژوهش ترکیبات بر پایه پیریمیدین های جفت شده با استخلاف های پیریمیدینی دوگانه را به عنوان نسل جدیدی از مهارکننده های آنزیم آلفا گلوکوسیداز با اثرات جانبی احتمالی کم معرفی می نماید.