نام پژوهشگر: وجدی حاتمی لورزنی
وجدی حاتمی لورزنی سید محمد موسوی
چکیده موضوع این تحقیق و بررسی، سلفی گری وهابی و تاثیرات سیاسی فرهنگی و اجتماعی آن در تحولات استان آذربایجان غربی خصوصاً در سه دهه اخیر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می باشد . مبانی و خاستگاه فکری سلفیه به جریانات صدر اسلام از جمله اهل ظاهر و حدیث با سردمداری حسن بصری، احمد بن حنبل و سپس جریان کلامی ابن تیمیه در قرن 8 ه.ق برمی گردد. این جریان در برخورد با مخالفین آن زمان شکل گرفته و مراحل تطور خودر طی کرده تا اینکه در قرن12 ه.ق توسط محمدبن عبدالوهاب در عربستان سعودی احیا شد در این دوران هنوز جریان فرهنگی سیاسی غرب در اسلام به غیر از تعدادی لشکرکشی ها استیلایی نیافته بود و محمدبن عبدالوهاب فارغ از تفکر غرب گرائی که بعدها وارد مقولات تنش زای اسلامی شد مسائل احیای تفکر سلف صالح براساس مبانی اهل ظاهر و حدیث پی گیر شد و با دعوت به توحید خالص فارغ از واسطه گری با خداوند و با پشت گرمی توان نظامی روسای قبایل آن زمان به مسیری هدایت گشت که دولت عربستان سعودی از آن زائیده شد چنانچه این دولت و قدرت عملگرائی آن نبود شاید هرگزمطرح نمی شد ولی با پیدایش مسائل عدیده در جهان اسلام در رابطه با استعمار خارجی و استبداد داخلی، سلفی گری از نوع وهابی به جریانی عقیدتی وسپس جنبشی تبدیل شد که امروزه در جهان اسلام شناسایی این نحله فکری می تواند گره گشای مسائلی باشد که امروزه در سر لوحه ی تقدیر مسلمانان قرار گرفته است و نمود بارز آن گروه هایی هستند که امروز در جامعه خودمان شاهد آن هستیم، گروه های در استان آذربایجان غربی که در مسیر شکل گیری خود، قدم به راهی می گذارند که بعید نیست طالبانی و القاعده ایی از آن زائیده شود. مخالفت با تشیع، تصوف، فرقه های فقهی و کلامی تسنن خود از جلوه های فعالیت اینان می باشد و همچنین در تشدید مسائل قومی، شکافهای اجتماعی ایجاد شده را فعال تر کند و تجزیه طلبی را به کام کشور به بنشاند. مسلماً در بحث، به نحوه مبانی نظری و مسائل عقیدتی آن پرداخته شده، سپس در تحولات استان آذربایجان غربی، موارد مزبور بررسی و پی گیری شده است.