نام پژوهشگر: سارا رضی گندمانی
سارا رضی گندمانی منصور غلامی
توت فرنگی (fragaria ananassa) گیاهی حساس به تنش شوری است و تحت شرایط این نوع تنش، رشد رویشی، زایشی، کیفیت و عملکرد میوه آن کاهش می یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر دو عنصر روی و منگنز روی برخی خصوصیات کمی و کیفی توت فرنگی رقم سلوا تحت تنش شوری و در شرایط کنترل شده گلخانه ای و به صورت آبکشت طراحی و اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شوری حاصل از کلرید سدیم در سه سطح (صفر، 15، 30 میلی مولار)، کلات روی در سه سطح (صفر، 40، 80 میلی گرم در لیتر ) و کلات منگنز در سه سطح (صفر، 200، 600 میلی گرم در لیتر) با سه تکرار انجام گرفت. محلول پاشی بوته ها در دو مرحله (هم زمان با اعمال تیمار شوری و در شروع گلدهی) انجام شد. نتایج نشان داد تیمارهای برگی روی و منگنز باعث افزایش سطح برگ، وزن تر و درصد ماده خشک شاخساره و ریشه، میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب شده و میزان نشت یونی در گیاه را کاهش داده است. تیمار برگی کلات منگنز به طور معنی داری باعث افزایش پرولین در شرایط تنش شد ولی کلات روی اثر معنی داری بر پرولین در شرایط تنش و غیر تنش نشان نداد. افزایش مقدار پروتئین محلول و کربوهیدرات های محلول در اثر کاربرد تکی و همزمان روی و منگنز در شرایط تنش قابل مشاهده بود. همچنین اثر منفی تنش شوری در کاهش عملکرد و میانگین وزن تک میوه با تیمارهای برگی روی و منگنز کاهش یافت ولی اثر ساده کلات منگنز بر عملکرد کل از نظر آماری معنی دار نبود. کلات روی با کاهش اسیدیته قابل تیتیراسیون و افزایش مواد جامد محلول میوه و شاخص طعم، کیفیت میوه را در شرایط تنش بهبود بخشید ولی کلات منگنز باعث افزایش اسیدیته قابل تیتیراسیون و کاهش مواد جامد محلول و همچنین کاهش شاخص طعم میوه گردید. کلات روی باعث کاهش مقدار سدیم، کلر و منگنز و افزایش روی، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در برگ گردید. کلات منگنز مقدار سدیم، کلر و روی در برگ را کاهش داد و باعث افزایش روی، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در برگ شد. اثر متقابل کلات روی و کلات منگنز به جز شاخص کلروفیل a و کلروفیل کل در سایر شاخص های رویشی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برگ و میوه معنی دار بود و مشخص شد کاربرد همزمان کلات روی و کلات منگنز در اکثر فاکتورهای اندازه گیری شده بسیار بهتر از کاربرد هر کدام به تنهایی جهت کاهش اثرات منفی تنش می باشد. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش می توان کاربرد همزمان روی و منگنز را در شرایط تنش شوری جهت جبران اثرات منفی تنش توصیه نمود.