نام پژوهشگر: محمود عطارزاده
محمود عطارزاده حسین دشتی
به منظور بررسی تاثیر محلولپاشی کلسیم، پتاسیم و منگنز بر روی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیک گلرنگ (رقم پدیده) در شرایط تنش شوری، آزمایش گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال زراعی 1390- 1389 اجرا شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل اول شوری در چهار سطح، شامل s1 (بدون شوری)، s2 (500 میلیگرم کلرید سدیم بر کیلوگرم خاک)، s3 (1000 میلیگرم کلرید سدیم بر کیلوگرم خاک) و s4(1500 میلیگرم کلرید سدیم بر کیلوگرم خاک) بود و عامل دوم محلولپاشی عناصر در چهار سطح شامل f1 (محلولپاشی آب مقطر)، f2 (محلولپاشی نیترات کلسیم به مقدار ده میلیمولار)، f3 (محلولپاشی پتاسیمدیهیدروژنفسفات به مقدار ده میلیمولار) و f4 (محلولپاشی سولفات منگنز به مقدار یک میلیمولار) دو هفته پس از سبز شدن، هر دو هفته یکبار اعمال شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری وزن خشک، سطح برگ، ارتفاع و محتوای آب نسبی گلرنگ بهطور معنیداری کاهش یافت، اما تعداد برگ تحت تاثیر تیمار شوری و محلولپاشی قرار نگرفت. بیشترین سطح برگ در محلولپاشی پتاسیمدیهیدروژنفسفات و نیترات کلسیم و کمترین آن در محلولپاشی سولفات منگنز بهدست آمد. محلولپاشی پتاسیمدیهیدروژنفسفات و نیتراتکلسیم تا حدودی توانسته مانع از کاهش سرعت رشد گیاه در زمان ابتدایی رشد در شوری 500 و 1000 میلیگرم کلرید سدیم گردد. تیمار 1500 میلیگرم کلرید سدیم، به طور معنی داری عدد اسپد و نسبت fv/fmرا در برگ گلرنگ تحت تاثیر قرار داد و باعث کاهش معنی دار آن شد و نوع محلولپاشی نیز باعث کاهش عدد اسپد گردیده است. محلولپاشی سولفات منگنز سبب افزایش میزان کلروفیل b و b+ a و کلروفیل a در سطح شوری 500 میلیگرم کلرید سدیم گردید و محلولپاشی پتاسیم دیهیدروژنفسفات و سولفات منگنز سبب جلوگیری از افزایش نشت یون ها در تیمار 1000 میلیگرم کلرید سدیم گردید. محلولپاشی نیتراتکلسیم سبب افزایش قند محلول گیاه در شرایط بدون شوری گردید و از طرف دیگر محلول کلسیم، پتاسیم و منگنز تا حدودی توانست باعث افزایش محتوای کلسیم و پتاسیم در شرایط شوری 1000 و 1500 میلیگرم کلریدسدیم شود. تیمارهای شوری و محلولپاشی نتوانست محتوای منیزیم گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. افزایش شوری منجر به افزایش محتوای سدیم گردید و تنها در شرایط شوری 500 میلیگرم کلریدسدیم، محلولپاشی ترکیبات توانست مانع از افزایش سدیم در اندام گیاه گلرنگ شود. محتوای پرولین گیاه در شرایط محلولپاشی نیترات کلسیم و پتاسیمدیهیدروژنفسفات در تیمار 1500 میلیگرم کلریدسدیم افزایش معنیداری داشت. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان داد که شوری باعث کاهش برخی از پارامترهای رشد در گلرنگ شده است و محلولپاشی ترکیبات نیترات کلسیم و پتاسیمدیهیدروژن فسفات تا حدودی توانسته اثرات منفی شوری را کاهش دهد، از طرف دیگر بهنظر میرسد که غلظت یک میلیمولار سولفات منگنز سبب افزایش سمیت برای گیاه گلرنگ شده است.