نام پژوهشگر: مرتضی قربانزاده قصبه
مرتضی قربانزاده قصبه هدایت زکی زاده
این مطالعه روی گونه بومی گل انگشتانه (digitalis nervosa) انجام گرفت. هدف از پژوهش حاضر استقرار و ایجاد دستورالعملی قابل تکرار برای تکثیر درون شیشه ای و باززایی این گونه است. بذرهای جمع آوری شده از رویشگاه های طبیعی در معرض تیمارهای مختلف قرار گرفتند. نتایج حاصل از جوانه زنی بذور نشان داد که تیمارهای تاریکی و اتانول %96 تأثیر معنی داری روی سرعت و درصد جوانه زنی در مقایسه با سایر تیمارها دارند. جوانه های محوری گیاهچه های بدست آمده از کشت بذور جهت پرآوری در چندین محیط با محیط پایه ms کشت گردیدند. در آزمایش اول پرآوری از غلظت های یکسان تنظیم کننده های رشد بنزیل آمینو پورین (bap)، کاینتین (kin)، تیدیازورون (tdz)، ایزو پنتیل آدنین (2ip) و 1- نفتالین استیک اسید (naa) به طور جداگانه و در آزمایش دوم از غلظت های مختلف tdz استفاده شد. جهت کالوس زایی از محیط کشت های دارای غلظت های یکسان از انواع سایتوکنین ها (bap، kin، tdz و 2ip) در ترکیب با naa، ایندول 3- استیک اسید (iaa)، 4،2- دی، کلرو فنوکسی استیک اسید (2, 4-d) و ایندول 3- بوتیریک اسید (iba) و همچنین از سطوح مختلف 2, 4-d و naa در ترکیب باtdz ، طی آزمایش های جداگانه، استفاده شد. جهت باززایی، کالوس ها در محیط کشت حاوی naa و iaa در ترکیب با انواع سایتوکنین ها (bap، kin، tdz و 2ip) قرار گرفتند. شاخساره های تولید شده جهت ریشه زایی به محیط های دارای iba، naa و iaa منتقل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در آزمایش اول پرآوری، بیشترین تعداد، وزن تر و خشک شاخساره در محیط حاوی 5 میکرومولار tdz و بلند ترین شاخساره در محیط شاهد حاصل گردید. در آزمایش دوم پرآوری، بیشترین تعداد، وزن تر و خشک شاخساره در محیط حاوی 5/2 میکرومولار tdz و بلند ترین شاخساره در محیط حاوی 5/0 میکرومولار tdz بدست آمد. بیشترین کالوس زایی از تیمارهای 5 میکرومولار naa + 5 میکرومولار tdz و 5 میکرومولار 2, 4-d + 5 میکرومولار tdz بدست آمد. بیشترین باززایی نیز از 10 میکرومولار 2ip و بلند ترین شاخساره از تیمار 5/0 میکرومولار naa + 10 میکرومولار 2ip حاصل شد. بیشترین تعداد، وزن تر و خشک ریشه در محیط حاوی 10 میکرومولار iba و بلند ترین ریشه در محیط حاوی 5/2 میکرومولار iaa حاصل شد. سرانجام گیاهچه های ریشه دار شده به محیط برون شیشه ای انتقال یافته و سازگار شدند.