نام پژوهشگر: رضوانه عالمی
رضوانه عالمی مرتضی منادی
چکیده در جوامع بشری، همواره قوانین و اصولی در مورد نحوه رفتار و برخورد انسان ها با یکدیگر وجود داشته است. این قوانین که با عنوان هنجار شناخته می شود، راهنمای افراد در برای برقراری روابط بهتر با یکدیگر بوده است و از بین رفتن آنها در جامعه باعث می شود که افراد احساس سردرگمی و پریشانی نمایند؛ زیرا الگوی عمل مشخصی برای رفتار کردن با دیگران و شناخت موقعیت و جایگاه خود در جامعه نخواهند داشت. در پژوهش حاضر به دنبال کسب آگاهی از این موضوع بودیم که آیا گستاخی دانش آموزان (به عنوان یک رفتار نابهنجار) با رضایت شغلی معلمان ارتباط دارد؟ زیرا براساس نظریه دورکیم؛ در سال های اخیر روند سریع تغییرات و دگرگونی ها در جهان سبب شده است که در جوامع هنجارهای سنتی، بدون آنکه با هنجارهای جدیدی جایگزین شده باشند، تضعیف شوند. ایران نیز به عنوان کشوری که در سال های اخیر تغییرات فرهنگی و اجتماعی زیادی را تجربه کرده است؛ از این قاعده مستثنا نیست. در این شرایط، روند تغییر و تضعیف هنجارها دور از انتظار نبوده و پیامدهای فراوانی در جامعه، از جمله در روابط بین فردی و به ویژه در ارتباط بین معلمان و دانش آموزان خواهد داشت. زیرا همواره هنجارها و الگوی عمل مشخصی در این ارتباط وجود داشته است که از بین رفتن یا تغییر کردن آن ممکن است باعث شود که دانش آموزان ادب و احترامی را که تا به حال انتظار می رفت نسبت به معلمان شان داشته باشند، نادیده بگیرند یا کم اهمیت بدانند. در نتیجه نسبت به معلمان با گستاخی رفتار کنند. به همین منظور بر اساس روش کیفی و ابزار مصاحبه با 20 نفر از معلمان زن و مرد که در حال تدریس در دوره متوسطه در شهرستان زنجان بودند مصاحبه کردیم و سپس به تحلیل آن ها پرداختیم. نتایج نشان می دهد که بیشتر معلمان از وجود چنین پدیده ای در بین دانش آموزان آزرده هستند، اما معلمانی که برطبق نظریه انتخاب ویلیام گلاسر عمل می کنند از شغل خود رضایت بیشتری دارند. بر اساس نظریه انتخاب، معلمانی که به صورت فعال تلاش می کنند تا ارتباط خوبی با دانش آموزان برقرار کنند، در شغل خود موفق تر بوده و احساس رضایت بیشتری می نمایند. همچنین تفاوت چندانی بین زنان و مردان از این لحاظ وجود نداشت. واژه های کلیدی: هنجار، گستاخی، رضایت شغلی، انتخاب، دانش آموزان، معلمان