نام پژوهشگر: سید شهاب الدین منتظری
سید شهاب الدین منتظری غلامرضا حقیقت نایینی
خیابان ها بافت شهرها را شکل می دهند. بافت های تاریخی-گردشگری ارزشمند شهرها قبل از ورود اتومبیل به صحنه شهرها شکل گرفته و طبیعی است که بدون تجدید سازمان بافت و انجام دست کاری های لازم در آن ها برای پذیرش مطلوب اتومبیل آمادگی کافی نخواهند داشت و این چیزی است که به خصوص به علت شکل گیری عناصر مذهبی، فرهنگی و تاریخی ارزشمند درست در جوار آن ها به سادگی امکان پذیر نمیباشد. یکی از انواع خیابان ها، خیابان ها یا محور های تاریخی-گردشگری می باشند که عمدتا در بافت تاریخی شهر واقع و توسط عناصر با ارزش معماری و فرهنگی از دیگر نقاط شهر متمایز گردیده اند. در این میان خیابان چهارباغ عباسی اصفهان از جمله این خیابان هاست که دارای هویت خاص و خواستگاه تعاملات اجتماعی و فرهنگی شهر می باشد. همچنین خیابان چهارباغ به علت قرار گیری در مرکز تاریخی شهر اصفهان و هم جواری با جاذبه های گردشگری یکی از مقاصد و مراکز مهم گردشگری شهری به حساب می آید که این خود لزوم توجه به مبحث گردشگری در مورد این محور تاریخی را نشان می دهد. در حال حاضر این محور تاریخی با مشکلاتی مانند ترافیک سنگین در بیشتر ساعات، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، کاربری های نامناسب و جاذب ترافیک و عدم استفاده درست از فضاهای فرهنگی و تاریخی موجود و ... مواجه است که یکی از مهم ترین عوامل ایجاد چنین شرایطی مسأله آمد و شد می باشد. از آنجایی که در برنامه ریزی شهری امکان آزمون و خطا برای رسیدن به راهکار مناسب، به علت مقیاس بزرگ تغییرات و هزینه های اقتصادی، اجتماعی و زمانی بالای آن، عملاً غیر ممکن به نظر می رسد، بهتر است با استفاده از بررسی نمونه های مشابه موفق در زمینه مورد نظر و بررسی تطبیقی آنها با شرایط بومی محدوده عمل در استفاده از راهکارها و اقدامات بهینه، احتمال موفقیت را بالا برد. به خصوص در بافتهای ارزشمند و حساسی مانند محدوده خیابان چهارباغ که دارای حساسیت های ملی و بین المللی در خصوص حفظ آثار تاریخی آن ها وجود دارد، در صورت بروز اشتباه هزینه های غیرقابل جبران به دنبال خواهد داشت. از همین رو این پژوهش بر آن است تا پس از شناخت مشکلات ترافیکی خیابان چهارباغ عباسی، با تأکید بر مسأله آمد و شد به بررسی نمونه هایی از محور های تاریخی و گردشگری اروپا پرداخته و در نهایت از طریق مطالعه تطبیقی، راهکار مناسبی برای بهبود وضعیت کنونی این محور یعنی حدفاصل میدان انقلاب تا میدان امام حسین (ع) نائل آید. به منظور نیل به این هدف، پژوهش حاضر ابتدا در فصل اول به معرفی ضرورت ها، اهداف، سوالات، روش و پیشینه تحقیق پرداخته و سپس در فصل دوم مبانی نظری مرتبط با موضوع اشاره شده است. پس از انتخاب و بررسی نمونه های تطبیق از اروپای غربی در فصل سوم و معرفی وضع موجود خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با تأکید بر مسأله آمدوشد در فصل چهارم، در نهایت در فصل پنجم تطبیق نمونه های منتخب اروپایی با خیابان چهارباغ عباسی از لحاظ مشکلات و ویژگی های مشترک انجام شده و راهکارهای مناسب آمدوشد برای این محور به تفکیک حملونقل عمومی، اتومبیل شخصی، عابرپیاده، دوچرخه و راهکارهای غیرترافیکی مرتبط ارائه شده است.