چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر مسوولیت پذیری افراطی بر علایم و باورهای وسواسی، کیفیت زندگی، انعطاف پذیری روان شناختی، افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان بود. طرح پژوهش، شبه آزمایشی بود. بدین منظور 41 بیمار مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جامعه آماری شامل کلیه مراجعان به مراکز مختلف روانپزشکی و مشاوره در سطح شهر اصفهان می شدکه بر اساس ملاک های تشخیصی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تشخیص وسواس فکری و عملی دریافت می کردند و سابقه مصرف حداقل دو داروی بازدارنده جذب مجدد سروتونین با حداکثر دوز پیشنهادی، به مدت حداقل 12 هفته، بعلاوه حداقل 20 ساعت مواجهه و جلوگیری از پاسخ به صورت یک یا دو جلسه در هفته را داشتند. این بیماران در سه گروه گماشته شدند. دو گروه درمانی، یعنی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر مسوولیت پذیری افراطی، هر کدام 10 جلسه درمان گروهی مبتنی بر رویکردهای مورد نظر و گروه لیست انتظار پس از پایان پژوهش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند. آزمودنی ها در هر گروه قبل از مداخله، در پایان مداخله و شش ماه بعد در مرحله پیگیری به وسیله مقیاس وسواس فکری و عملی ییل- براون، پرسشنامه های باورهای وسواسی، پذیرش و عمل، اضطراب و افسردگی بک و رضایت از درمان مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با تحلیل کوواریانس چندگانه تحلیل گردید. نتایج نشان داد با کنترل اثر پیش آزمون، تفاوت میانگین های تعدیل شده سه گروه در متغیرهای شدت وسواس، انعطاف پذیری روان شناختی و اضطراب هم در مرحله پس آزمون و هم در مرحله پیگیری از لحاظ آماری معنادار بود (05/0 p<). تفاوت میانگین های تعدیل شده سه گروه در متغیر باورهای وسواسی در هیچ یک از مراحل پس آزمون و پیگیری معنادار نبود. همچنین تفاوت میانگین های تعدیل شده سه گروه در متغیر های کیفیت زندگی و افسردگی فقط در مرحله پیگیری معنادار بود(05/0 p<). تفاوت میانگین نمرات دو گروه درمانی در متغیر رضایت از درمان معنادار(05/0 p<) و مقایسه میانگین ها به نفع درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بود. یافته های این پژوهش در مجموع حاکی از اثربخشی دو رویکرد درمانی در درمان بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان بود.