نام پژوهشگر: فرشته قربانی عظمی
فرشته قربانی عظمی سعید اهری زاد
پاسخ لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش کم آبی، حاصل از تلاقی yecora rojo (به عنوان والد پدری) و لاین no. 49 (به عنوان والد مادری) به همره والدین، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار و تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی از نظر عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس تجزیه مرکب داده ها اثر متقابل لاین × شرایط برای کلیه صفات به جز عملکرد دانه غیر معنی دار بود. با انجام مقایسه میانگین در متوسط شرایط لاین 26 و والد پدری از نظر تمامی صفات به جز سطح ویژه برگ به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. ضرایب همبستگی در هر دو شرایط آبیاری نشان داد که عملکرد دانه با تعداد برگ، درصد آب برگ، فلوئورسانس کلروفیل، شاخص کلروفیل برگ و سطح برگ پرچم همبستگی مثبت و معنی دار دارد. قابل ذکر است که در شرایط نرمال آبی دمای برگ و سطح ویژه برگ و در شرایط تنش کم آبی دمای برگ با عملکرد دانه همبستگی منفی و معنی داری داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط نرمال آبی سطح برگ پرچم، شاخص کلروفیل برگ، سطح ویژه برگ و فلوئورسانس کلروفیل، و در شرایط تنش کم آبی دمای برگ و تعداد برگ از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند در شرایط نرمال آبی سطح برگ پرچم بیشترین اثر مستقیم و شاخص کلروفیل برگ بیشترین اثر غیر مستقیم را از طریق سطح برگ پرچم بر عملکرد دانه داشتند در حالیکه در شرایط تنش کم آبی، دمای برگ بیشترین اثر مستقیم و تعداد برگ بیشترین اثر غیر مستقیم از طریق دمای برگ بر عملکرد دانه داشتند. در شرایط نرمال آبی تجزیه خوشه ای به روش ward با استفاده از داده های استاندارد شده بر اساس کلیه صفات و نیز عملکرد دانه و صفات موثر بر آن، لاین های اینبرد را به چهار گروه منتسب کرد. مقایسه انحراف از میانگین کل گروه ها نشان دهنده برتری خوشه دوم در هر دو حالت بود. برش دندروگرام مربوط به تجزیه خوشه ای لاین های اینبرد بر اساس تمامی صفات در شرایط تنش کم آبی منجر به تشکیل سه خوشه گردید. لاین های خوشه سوم از نظر عملکرد دانه و تعداد برگ دارای ارزش بالاتر از میانگین کل بودند. لاین های خوشه چهارم از نظر کلیه صفات به جز دمای برگ نسبت به میانگین کل در موقعیت برتری قرار داشتند. در شرایط تنش کم آبی بر اساس عملکرد دانه و صفات موثر بر آن، لاین ها در چهار خوشه گروه بندی شدند.