نام پژوهشگر: هاله دیلمقانی
هاله دیلمقانی ابراهیم دورانی
اصلاح و معرفی ارقام متحمل به خشکی در مراحل اولیه رشد از اهمیت روز افزونی برخوردار است. یکی از راه های تشخیص ارقام متحمل، می تواند استفاده از نشانگر های آنزیمی به خصوص آنزیم های آنتی اکسیدان باشد. به منظور ارزیابی میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان پراکسیداز (pox)و سوپراکسید دیسموتاز (sod) در 12 رقم متحمل و 8 رقم حساس جو در شرایط عادی و تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای، آزمایشی در سال 1390 پیاده گردید. آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش فاکتور های آزمایش عبارت بودند از ارقام جو (در دو گروه متحمل و حساس)، شرایط محیطی (آبیاری عادی و 7- بار اعمال شده با پلی اتیلن گلیکول) و بافت گیاهچه ای (ساقه چه و ریشه چه). آنزیم ها توسط ژل پلی آکریلامید افقی 8% مورد جداسازی و رنگ آمیزی قرار گرفتند و فعالیت ایزوزیمی با استفاده از نرم افزار mcid اندازه گیری شد. تجزیه واریانس داده های کمی مرتبط با سه ایزوزیم sodبین دو شرایط کم آبی و عادی نشان داد که این ایزوزیم ها به غیر از sod2اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% نشان می دهند. اثر متقابل دو جانبه تنش × بافت در هرسه ایزوزیم معنی دار بود. میانگین فعالیت sod2 علیرغم تنش شدید کم آبی بلا تغییر باقی ماند. تجزیه اختلاف بین دو شرایط عادی و تنش خشکی و اختلاف بین بافت ریشه و ساقه برای پنج ایزوزیم poxبه جز برایpox4, pox1 برای بقیه ایزوزیم های poxمعنی دار بود. اثر متقابل تنش × بافت برای pox2, pox1 و pox5 در سطح احتمال 1% معنی دار بدست آمد. بین دو گروه حساس و متحمل جو برای ایزوزیم pox4 اختلاف معنی دار بدست نیامد فقط pox3, pox2, pox1 و pox5در سطح احتمال 10% اختلاف نشان دادند. میانگین فعالیت ایزوزیمی در ارقام متحمل بیشتر از ارقام حساس بود. ولی در شرایط محیطی و بافت های ریشه و ساقه فعالیت بیشتر به نوع ایزوزیم pox مربوط می شود