نام پژوهشگر: نیکچهره محسنی
زهرا افتخاری نیکچهره محسنی
اختلال در گفتار و زبان از بارزترین اختلالات در کودکان دارای نارسایی ذهنی است. پژوهش های مختلف نشان می دهد توانایی های زبانی کودکان سندرم داون ضعیف تر از توانایی های زبانی سایر کودکان دارای نارسایی ذهنی است. زبان به عنوان سیستمی پویا و متشکل از علائم و نشانه ها، جنبه های گوناگون دارد و معنا به عنوان هسته مرکزی روند ایجاد ارتباط، از اهمیت خاص برخوردار است. در معنا شناسی به واژگان زبان پرداخته می شود و در این میان صفات (واژگان توصیفی) سومین گروه بزرگ واژگان را تشکیل می دهند که در روند رشد گفتار و زبان کودک دارای نارسایی ذهنی نیز وسیله انتقال مفاهیم متعدد هستند پژوهش حاضر با تکیه بر نظرات یافته های تحقیقات پیاژه، درک و بیان صفات (ساده، تفضیلی و عالی) را در کودکان سندرم داون و کودکان دارای نارسایی ذهنی غیرسندرم داون مقایسه می کند این بررسی در جستجوی پاسخگویی به سئوالات زیر است:1. آیا کودکان سندرم داون در مقایسه با کودکان دارای نارسایی ذهنی غیر سندرم داون در درک و بیان صفات توانایی ضعیفتری دارند؟2. ایا درک و بیان صفات ساده آسانتر از درک و بیان صفات تفضیلی و درک و بیان صفات تفضیلی اسانتر از درک و بیان صفات عالی است؟ بنابراین محقق در یک مطالعه مورد-شاهدی و به صورت مقطعی نمونه ها را از مدراس پسرانه استثنایی محدوده مرکزی شهر تهران با روش نمونه برداری نظام دار انتخاب نمود. ابتدا آزمودنیها براسا ملاک های آزمون و عملکرد در آزمونهای نگهداری ذهنی و آزمون ریون همتا شدند سپس 16 کودک سندرم داون و 16 کودک دارای نارسایی ذهنی غیر سندرم داون در آزمون درک و بیان صفات شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آزمونهای تحقیق. از روشهای آماری t-student آنالیز واریانس، آنالیز همبستگی و تعیین شاخص های تمایل به مرکز و پراکندگی هر یک از متغیرها استفاده شد. از همه این تلاشها نتایج زیر بدست آمد:1. سندرم داون بر نتایج آزمونهای نگهداری ذهنی و آزمون ریون و آزمون درک صفات ساده و عالی تاثیر ندارد.2. آزمودنی ها در ازمون بیان صفات ساده و عالی عملکرد یکسان دراند اما در آزمون درک و بیان صفات تفضیلی آزمودنی های سندرم داون عملکرد ضعیف تری دارند. 3. در آزمودنی های هر دو گروه، بیان صفات ساده آسانتر از بیان صفات تفضیلی و بیان صفات تفضیلی آسانتر از بیان صفات عالی است. اما در درک صفات ساده، تفضیلی و عالی تفاوتی وجود ندارد.4. در آزمودنی های هر دو گروه، درک صفات ساده تر از بیان صفات است.5. بین نتایج آزمون ریون وآزمونهای عملیاتی با نتایج آزمونهای درک و بیان صفات همبستگی وجود ندارد.6. در آزمون بیان، صفات ساده تر با رعایت قطبیت جایگزین صفات پیچیده تر می شوند.