نام پژوهشگر: جواد عرفانی
سمیه بزرگ زاده علی غفاری
از آنجایی که حیا ت شهری در گرو تقویت تعاملات اجتماعی و پویایی زندگی شهری معنا می یابد، رونق فضاهای عمومی به عنوان جلوه گاه بروز و ظهور این پدیده بیش از بیش مورد توجه قرار می گیرد. کانون های زیستی خودانگیخته، یکی از گونه های نو سکونت در شهرهاست که با مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و معضلات شدید کالبدی مواجه است و در واقع ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد. در راهکارهای نوین ارائه شده در حل مشکل این اسکان ها، تأکید ویژه ای به مشارکت اجتماعی ساکنین در بهبود وضعیت سکونتگاه شان شده، از آنجائی که مشارکت در گرو تعاملات اجتماعی و برخوردهای رودررو اتفاق می افتد، کیفیت بسیار پایین عرصه های عمومی در این اسکان ها، بیش از بیش رخ می نمایاند. در راستای شناخت ویژگی های منحصربه فرد سکونتگاه های خودانگیخته و دست یابی به راهکارهای تقویت مناسبات اجتماعی و ارتباطات رودررو در فضاهای شهری آنها، مهم ترین سوالی که مطرح می شود این است که فعالیت های اصلی موجود در عرصه های عمومی بافت های خودانگیخته کدام است و اقشار اجتماعی استفاده کننده از آنها کدام گروه ها را شامل می شود؟ این پژهش درنظر دارد تا با ساماندهی فعالیت های روزمره و نیازمندی های خاص آن در این محیط های انسان ساخت به تقویت انگاره حیات شهری در این سکونتگاه ها دست یابد و از قدرتی بهره گیرد که مکان در اختیار فرد قرار می دهد، پتانسیل ها و امکاناتی که محیط خالصانه به ما عرضه می کند. در این راستا، به بررسی تعاملات اجتماعی در عرصه های عمومی و فضاهای شهری پرداخته و با تکیه به نیازها و فعالیت های روزمره و مفهوم اسکان خودانگیخته، به چهار هدف اصلی ایمنی و امنیت، اختلاط و تنوع، کیفیت عرصه های همگانی و مشارکت اجتماعی، به عنوان اهدافی که منجر به تقویت حیات شهری این کانون های زیستی می شود، دست یافته است و در نهایت راهکارهایی ساده متناسب با ساختار ویژه این بافت ها در غالب سند راهنمای مکان محور ارائه می دهد.