نام پژوهشگر: حسین آقایی تبریزی
حسین شکوهی محمدحسین صبحیه
با توجه به این موضوع که منابع هیدروکربوری تا سال 2050 میلادی، به عنوان عمده ترین منابع تامین انرژی باقی خواهند ماند و کشور ایران یکی از معدود کشورهای تامین کننده این منابع می باشد، تبدیل صنعت نفت و علی الخصوص پتروشیمی به صنعتی پیشتاز، امری ضروری می نماید. در این راستا با تغییر رویکردهایی همچون صادرات نفت خام و نیز اتکا به درون گرایی اقتصادی و بازارهای محدود، به صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا و درون گرایی اقتصادی و گسترش بازارها، پتروشیمی به عنوان یکی از محورهای اساسی این توسعه، از اهمیت خاصی برخوردار است. تحقق 20 میلیارد دلار سالیانه تولید مواد پتروشیمی تا سال 1394 شمسی، تبدیل شدن ایران به اولین تولید کننده محصولات پتروشیمی در منطقه تا سال 1404 شمسی، و به موازات آن تخصیص دو سوم حجم سرمایه گذاری های لازم به ظرفیت های اجرائی داخلی و مشاوران، پیمانکاران و سازندگان، خود گویای اهمیت توجه به چالش های موجود در مسیر تحقق این اهداف می باشد. وجود فشارهای گوناگون خارجی و اعمال تحریم های ناعادلانه از سوی آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا به کشور عزیزمان ایران، باعث بروز ریسک ها و چالش های گوناگونی در فرآیند اجرای پروژه های پتروشیمی گردیده است. شناسایی این ریسک ها و مشکلات متاثر از این شرایط نامطمئن بوجود آمده در اجرای قراردادها، کمکی بزرگ برای کارفرما و پیمانکاران حاضر در این عرصه برای ورود و پذیرش آگاهانه این ریسک ها و شرایط اختصاصی اجرای پروژه در شرایط کنونی خواهد بود، به نحوی که طرفین میتوانند با رویکردی پیشگیرانه از گام های آغازین به دنبال پیشبرد پروژه در قالب قراردادهای مرسوم epc قدم برداشته و با گنجاندن راهکارهایی در قراردادها به تسهیل هرچه بیشتر فرآیند اجرای پروژه در شرایط نامطمئن کنونی بپردازند. در پایان نامه حاضر که با روش تحقیق مرکب -مطالعه کتابخانه ای، مطالعه موردی، مصاحبه و پرسشنامه ای کمی و روش دلفی- انجام گرفت، با بررسی قراردادها و پروژه های صنعت پتروشیمی، عمده ریسک ها و مشکلات موجود در فرآیند اجرای پروژه در قالب قراردادهای epc مورد بررسی و شناسایی قرارگرفته و در مصاحبه با خبرگان و دست اندرکاران اجرای پروژه ها در این صنعت موارد مذکور تایید و سپس در دسته بندی پیشنهادی جای گرفتند و جهت نظرسنجی از سایر خبرگان و دست اندرکاران به معرض پرسش قرارداده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها و بررسی آماری آن و تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار spss، نتایج در دو گروه ریسک های مهم و دست اول و ریسک های با سطح تاثیر متوسط و کم دسته بندی گردیدند تا بتوان در گام های بعدی به اعمال فرآیند مدیریت ریسک پرداخت. در بخش پایانی نیز سعی گردید برای هر دسته از ریسک ها و مشکلات شناسایی شده با مصاحبه و مشورت با خبرگان این صنعت، راه کارهایی هرچند کلی و مختصر در قالب یک جدول ارائه گردد.