چکیده مقدار زیادی از کلر در منابع مختلف نظیر آب آبیاری، ذخایر خاک، باران، کودها و هوا وجود دارد .به عبارت دیگر، جذب کلر از بقیه عناصر غذایی پر مصرف آسان تر صورت می گیرد بنابراین اثر سمیت کلر بر رشد و نمو بیشتر از کمبود آن مورد توجه است. برای مثال میزان بیش ازحد کلر در گیاه موجب تنش اکسیداتیو می شود. در این مطالعه تاثیر کلر در آب آبیاری در سطح بیان منگنز سوپر اکسید دیسموتاز بررسی شد بذرهای توتون کوکر 347 بعد از جوانه زنی به مدت دو هفته در محلول هوگلند رقیق شده قرار داده شدند و به مدت دو ماه کشت گیاهان درمحیط هیدروپونیک با محلول هوگلند، در مرحله رشد رویشی در سه تیمار با غلظت های مختلف 2، 4، 8 میلی مولار cacl2 به مدت سه هفته تیماردهی انجام شد. پراکسی زوم ها وکلروپلاست ها از منابع تولید ros در طول روز و میتوکندری منبع تولید ros در طول شب محسوب می شوند و ایزوزایم های مختلف سوپراکسید دیسموتاز اولین خط دفاعی برعلیه ros هستند. میزان بیان ایزوآنزیم mn-sod با استفاده از روش rt-pcr در دو بخش بررسی های ساعتی و هفتگی انجام شد. نتایج بدست آمده نشان می دهند که رونویسی ژن mn-sod بعد از یک هفته و دو هفته تنش با 8 میلی مولار cacl2 افزایش می یابد و در هفته سوم با افزایش غلظت کلرید کلسیم کاهش می یابد. همچنین نتایج بدست آمده نشان می دهند که رونویسی ژن mn-sod بعد از 3 ساعت تیمار با 8 میلی مولار cacl2 افزایش می یابد و در 6 ساعت به اوج خود می رسد. مطالعات پیشنهاد می کنند که افزایش در بیان mn-sod در گیاهان باعث افزایش در مقاومت بر علیه تنش های محیطی می شود.

گیاه سرخارگل با نام علمیechinaceae purpurea ، حاوی ترکیبات و مواد موثره دارویی ارزشمندی می باشد که دارای خاصیت ضد قارچ، باکتری و ویروسی می باشند. آنزیم فنیل آلانین آمونیا لیاز (pal) یکی از مهمترین آنزیم ها در مسیر بیوسنتز فنیل پروپانوئیدها در گیاهان می باشد که نقش کلیدی را در تولید این ترکیبات ارزشمند دارد. در این تحقیق تغییرات بیان ژن و فعالیت آنزیم pal، آنتوسیانین، کلروژنیک اسید و کافئیک اسید در بافت ریشه و برگ گیاه سرخارگل تحت سه تیمار سالیسیلیک اسید دو میلی مولار ، متیل جاسمونات 200 میکرومولار و غلظت صفر در چهار زمان (صفر، 12، 24 و 48 ساعت) بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل دو فاکتور محرک و زمان در سطح احتمال یک درصد برای بیان ژن و فعالیت آنزیم pal در ریشه و فعالیت آنزیم pal در برگ معنی دار است. نتایج مقایسه میانگین نشان داد با گذشت زمان مقدار بیان ژن و فعالیت آنزیم pal تحت اثر محرک ها افزایش معنی-داری یافت. به طوریکه در ساعت 48 به حداکثر مقدار رسید. محتوای آنتوسیانین در ریشه در غلظت سالیسیلیک اسید دو میلی مولار بعد از گذشت 12 ساعت نسبت به شاهد و متیل جاسمونات 200 میکرومولار افزایش معنی داری یافت و در زمان های بعدی مقدار آن ثابت ماند. محتوای آنتوسیانین در برگ تحت تاثیر محرک ها در طول زمان روند کاهشی معنی-داری را داشت. محتوای کافئیک اسید و کلروژنیک اسید در ریشه در زمان 48 ساعت بعد از تیمار افزایش یافت به طوری که مقدار کافئیک اسید با تیمار سالیسیلیک اسید دو میلی مولار از ?g/g fw 502/2 به ?g/g fw 772/5 رسید. همچنین مقدار کلروژنیک نیز در همین تیمار از ?g/g fw 794/1 به ?g/g fw 543/16 افزایش یافت ولی مصرف متیل جاسمونات اثر قابل توجهی بر افزایش این ترکیب نداشت. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد مصرف محرک های سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات می توانند باعث افزایش بیان ژن pal، فعالیت آنزیم pal، کلروژنیک اسید و کافئیک اسید در ریشه گیاه سرخارگل شوند. واژه های کلیدی: بیان ژن، سالیسیلیک اسید، سرخارگل، متیل جاسمونات، pal