نام پژوهشگر: ابوالفضل میرقادری
مریم جعفری زهرا ریاحی زمین
بررسی تطبیقی ضرب المثل های فارسی و عربی (براساس کتاب امثال و حکم دهخدا، از مدخل مزن تا پایان مدخل ی) به وسیله ی مریم جعفری مجاورت دو ملت ایران و عرب در طول تاریخ، پیوندهای دوجانبه ی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را ایجاد کرده است. از آن جا که در تمام روابط و پیوندها، زبان نقش میانجی را ایفا کرده است، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دو سویه ملت های مذکور در زبان و عناصر زبانی امری روشن و آشکار است. این پژوهش که امثال فارسی و عربی به صورت تطبیقی بررسی و معادل یابی شده، چهار فصل دارد: در فصل اول علاوه بر تعریف مثل و گونه-های ادبی مشابه آن، تاریخچه ی گردآوری امثال دو زبان نیزآمده است. فصل دوم به راه ها و زمینه های تأثیرپذیری زبانی و فرهنگی دو ملت اختصاص یافته است. در فصل سوم امثال موجود در جلد چهارم کتاب امثال و حکم دهخدا پس از جداسازی از نظایر ادبی مشابه، از نظر معادل (واژه به واژه، مفهومی یا کاربردی) با امثال عربی تطبیق داده شد و علاوه بر ذکر ترجمه امثال عربی به نظایر و ریشه های امثال فارسی و عربی نیز یافت شد. در این پژوهش پس از معادل یابی ششصد و یک مثل فارسی در ادبیات عربی دریافته شد که شمار امثال دارای معادل لفظی در دو زبان اندک تر از شماره امثالی است که از نظر مفهومی و کاربردی در زبان دیگر دارای معادل هستند.