نام پژوهشگر: عیسی نورآذر

بررسی بصری نقوش دوره ی ایلامی آثار موجود در گنجینه ی موزه ی ملی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی و غیر دولتی نبی اکرم - دانشکده هنر 1391
  سلما حامدی حق   امید ابراهیم

ایلام که در تاریخ کشور ما به عنوان پلی از دوره پیش از تاریخ به دوره تاریخی محسوب می گردد، مهمترین و پر بها ترین اوراق فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... کشور باستانی ما را پر نموده است، چرا که ضمن ابداع خط که خود به تنهایی گامی بزرگ در جهت آشنایی ما با ابعاد چند گانه حکومت 3000 ساله ایلام می باشد، اولین قومی است که حکومت مرکزی را در ایران پایه گذاری کرده است. اگر چه در سده اخیر، حفاری های کم و پراکنده باستان شناسی در جهت شناخت ابعاد گوناگون زندگی این قوم، اطلاعات کمی در اختیار ما می گذارد، اما همین تحقیقات و کاوش ها سبب شده است که این حکومت جایگاه واقعی خود را در تمدن کهن و درخشان کشور ما بازیابد. در این راستا ما نیز در صدد بررسی نقوش ایلامی با نگرشی بر مهرها و سفال های موجود در موزه ی ملی بر آمدیم. در این تحقیق که به شیوه توصیفی انجام شده و جمع آوری آن به روش کتابخانه ای بوده است به بررسی تعداد 75 نقش سفال و 35 مهر استوانه ای که دارای نقوش و صحنه های مربوط به دوره ایلام بودند پرداخته شد. نتایج این بررسی نشان داد نقوش بدست آمده مشتمل است بر نقوش آسمان، امواج‏ آب، جانوران شاخدار، گیاهان مختلف، کوه، پرندگان و نقوش هندسی، گاهی نقوش مظهری از فرشته باران‏ شد، گاهی شاخ خمیده نمایندهء ماه و زمانی نقوش برای‏ نگهداری از شرّ اهریمنان گردید. دریافتیم که ایلامیان دارای مذهبی بودند که طبق آن به خدایان متعدد اعتقاد داشتند. آنها خدایان را به صورت انسان (رب النوع و ربه النوع) تصور می نمودند و برای آنها سمبل هایی را در نظر می گرفتند. درپی این تحقیقات می توان اذعان داشت که نقوش مصور بر روی مهرها و سفالینه های ایلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده مضاف براینکه ایلامیان توانسته اند اعتقادات مذهبی و هنر اسطوره پروری را تا حد زیادی به همسایگان خود انتقال دهند.