نام پژوهشگر: غلامرضا بخشیخانیکی
شکوفه احمدی علی مصطفایی
بسیاری از گیاهان خانواده لاله سانان دارای مصارف خوراکی، ضد میکروبی و دارویی هستند. در این تحقیق، عصاره ی پروتئینی سوخ (پیاز) چهار گیاه از جنس آلیوم شامل سیر، موسیر، پیاز و پیازچه استخراج شد. الگوی پروتئینی آن ها با روش الکتروفورز بر روی ژل پلی اکریل آمید در حضور سدیم دو دسیل سولفات (sds-page) و الکتروفورز دو بعدی و خاصیت پروتئازی با روش زیموگرافی بررسی شد. در ابتدا، عصاره پروتئینی این گیاهان تهیه شد و از نظر حداکثر میزان پروتئین در عصاره ، تفاوت قابل توجهی وجود داشت و گیاه سیر با 6/13 و پیاز با 7/0 میلی گرم بر میلی لیتر به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر پروتئین را به خود اختصاص دادند. بر اساس الگوی sds-page، سیر و موسیر الگوی غیر مشابه داشتند به ویژه دو باند متمایز 12 و 50 کیلو دالتون، در نمونه سیر و دو باند متمایز 22 و 29 کیلو دالتون در نمونه موسیر دیده شد. در الگوی مربوط به پیاز و پیازچه، تشابه بیشتری وجود دارد باند های مشابه بیشتر در محدوده 10 تا 29 و 45 تا 67 کیلودالتون دیده شدند. از نظر تعداد و مقدار لکه ها در الگوی الکتروفورز دو بعدی این گیاهان در محدوده نقاط ایزوالکتریک 4 تا 7 تفاوت زیادی برای همه گیاهان مشاهده شد. در ژل های دوبعدی سیر، موسیر، پیاز و پیازچه به ترتیب 426، 297، 351 و 470 لکه منحصربفرد در اوزان مولکولی و pi مختلف شناسایی شدند. روش زیموگرافی در سوبستراهای کلاژن، ژلاتین، فیبرین و کازئین برای بررسی فعالیت و شناسایی پروتئازهای موجود در عصاره های پروتئینی استفاده شد. عصاره پروتئینی این چهار گیاه در سوبسترای کلاژن و ژلاتین فعالیت پروتئازی داشته ولی در سوبستراهای فیبرین و کازئین فعالیت پروتئازی مشاهده نشد. عصاره پروتئینی موسیر دارای یک لکه روشن با فعالیت کلاژنازی با وزن مولکولی 80 کیلودالتون بود. فعالیت پروتئازی و هضم سوبسترای کلاژن توسط عصاره پروتئینی پیازچه سه لکه روشن در اوزان مولکولی 50، 77 و 100 کیلودالتون می باشد. همچنین لکه های روشن مربوط به فعالیت پروتئازی عصاره پروتئینی پیاز و سیر به ترتیب در وزن مولکولی 90 و 70 کیلودالتون قرار گرفته اند. فعالیت پروتئازی بر روی سوبسترای ژلاتین نمونه ها بدین صورت بود که بزرگ ترین لکه های روشن در این نوع زیموگرافی مربوط به فعالیت پروتئازهای پیازچه بود که دو لکه بزرگ و روشن 85 و 105 کیلودالتون را به وجود آورده بودند. در مورد سیر، موسیر و پیاز یک جفت لکه روشن بسیار کم رنگ در محدوده 95 کیلودالتون وجود داشت