در این تحقیق اثر عصاره گیاه سرخارگل بر عملکرد و پاسخ های ایمنی در شرایط تضعیف ایمنی با استفاده از240 قطعه جوجه گوشتی یک روزه (راس 308) بررسی شد. عصاره سرخارگل (حاوی 2/99 میلی گرم اسید کافئیک در میلی لیتر عصاره) به مقدار صفر e0) 0 1(e1 و 2.5 (e2.5) میلی لیتر در لیتر آب آشامیدنی در 6 تیمار و 4 تکرار و در هر تکرار 10 قطعه جوجه با آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملآ تصادفی از روز 6 تا 42 پرورش در اختیار جوجه ها قرار داده شد. در روزهای 14، 15، 16، 34، 36، 38و 40 دوره پرورش به نیمی از جوجه ها در هر سطح عصاره سرخارگل جهت تضعیف ایمنی، سیکلوسپورین به مقدار 9 میلی گرم بر کیلوگرم (c9) خورانده شد و نیمی از جوجه ها هیچ درمانی (c0) دریافت نکردند. تیمارهای آزمایشی شامل e0c0، e0c9 ، e1c0، e1c9، e2.5c0 و e2.5c9 بودند. پاسخ های سیستم ایمنی سلولی از طریق واکنش پوستی نسبت به تزریق فیتوهماگلوتینین (pha-p) و پاسخ های سیستم ایمنی هومورال از طریق اندازه گیری عیار آنتی بادی تام و igg سرم در واکنش به تزریق گلبول قرمز گوسفندی (srbc) تعیین شد. نتایج نشان داد که مصرف خوراک در دوره های پرورش تحت تآثیر عصاره سرخارگل و سیکلوسپورین قرار نگرفت (0.05<p). افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل در دوره پایانی و کل تحت تاثیر عصاره سرخارگل قرار گرفت و اختلاف نسبت به شاهد معنی دار بود (0.05>p). مقدار1 میلی لیتر عصاره در لیتر آب آشامیدنی، افزایش وزن روزانه بیشتری (17/62) نسبت به سطح صفر میلی لیتر در لیتر آب آشامیدنی عصاره (84/55) داشت (0.05>p). ضریب تبدیل خوراک در مقدار 1 میلی لیتر عصاره (46/1) در لیتر آب آشامیدنی کمتر از مقدار آن در صفر میلی لیتر در لیتر آب آشامیدنی عصاره (58/1) بود (0/05>p). عیار آنتی بادی تام و igg در روزهای 39 و 42، پاسخ های ایمنی سلولی و درصد وزنی بورس فابریسیوس و تیموس در تیمار e2.5c9 بیشتر از تیمار e0c0 و e1c9 و کمتر از تیمار e1c0 و e2.5c0 بود (0.05>p). سایر اجزای لاشه تحت تآثیر عصاره سرخارگل و سیکلوسپورین قرار نگرفتند (0.05<p). بطور کلی می توان بیان کرد که 5/2 میلی لیتر عصاره سرخارگل در هر لیتر آب آشامیدنی جوجه های گوشتی سبب تحریک پاسخ های ایمنی سلولی و هومورال در شرایط تضعیف ایمنی شد.