نام پژوهشگر: سمیره حسینی
سمیره حسینی ابوالقاسم کامکار روحانی
سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) از سال 1980، به عنوان ابزاری جدید برای تصمیم گیری و مدیریت بسیاری از شاخه های علوم زمین از جمله اکتشافات ذخایر معدنی در هر مقیاس محلی و ناحیه ای مورد استفاده قرار گرفت. این سیستم برای حل مشکلات اکتشافی نیست، بلکه ابزاری برای تجزیه و تحلیل کمی و کیفی داده ها، ذخیره سازی و به هنگام سازی آن برای مدل های اکتشافی می-باشد. gis، نتایج حاصل از روش های کلاسیک (سنتی) را با حداکثر دقت، سرعت و کمترین زمان و هزینه مدل سازی و تلفیق می نماید. با توجه به محدودیت های روش های سنتی، در این تحقیق تلاش شد، با ارائه استراتژی جدید و بهینه اکتشافی از gis استفاده گردد. در این پژوهش پس از بررسی و پردازش داده های مغناطیس سنجی، سنجش از دور، زمین-شناسی و ساختاری شمال شرق میامی، نقشه های اکتشافی مناسب به منظور اکتشاف ذخایر آهن در این منطقه انتخاب و استخراج گردیدند. جهت پردازش تصاویر ماهواره ای، نرم افزار envi 4.5 و برای تفسیر کیفی داده های مغناطیس-سنجی، نرم افزار geosoft و model vision pro مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نوع و ماهیت داده های موجود از روش های هم پوشانی شاخص و منطق فازی برای تلفیق داده ها استفاده شده است زیرا برای استفاده از روش های دیگر نیاز به وجود چند شاهد یا اندیس اکتشافی در منطقه می باشد و با توجه به عدم وجود این شواهد، در نتیجه از روش های دانش محور ذکر شده در بالا برای تلفیق داده ها استفاده شد. مدل سازی، تفسیر و تلفیق کارشناسانه داده های اکتشافی می تواند نقش موثری در بهینه سازی انتخاب نقاط حفاری ایفا نماید. به همین منظور جهت تلفیق لایه های اکتشافی، نقشه های مذکور با نظر کارشناس امتیازدهی شدند. در نهایت نقشه های اکتشافی در محیط gis با استفاده از روش های هم پوشانی شاخص، عملگر فازی گاما و روش نوین و پیشنهادی فازی بسط داده شده تلفیق شدند. بررسی نقشه های نهایی به دست آمده، نشان می دهد که اکثر مناطق امیدبخش معرفی شده در محدوده یکسانی واقع شده اند. با توجه به اینکه فقط در یکی از مناطق امید بخش پیشنهاد شده (منطقه زیدر)، برداشت مغناطیس زمینی انجام شده (با نظر کارفرما)، بررسی های تفضیلی ضمن بازدید صحرایی، برداشت نمونه های زمین شناسی و پردازش و اعمال فیلترهای مختلف مغناطیس زمینی برای تعیین محدوده آنومالی در این منطقه صورت گرفت. به منظور تفکیک و نمایان ساختن آنومالی ها از روش های مختلف جداسازی آنومالی ها شامل برگردان به قطب، گسترش رو به بالا، مشتق قائم، سیگنال تحلیلی ساده و سیگنال تحلیلی مرتبه اول و مرتبه دوم استفاده شد. این بررسی ها وجود توده و بی هنجاری (آنومالی) مغناطیسی در منطقه را نشان می دهد. علاوه بر این مطالعات تفضیلی زمین شناسی، شامل برداشت نمونه های زمین شناسی، تهیه مقاطع صیقلی و نازک و آنالیز xrf و icp در منطقه زیدر صورت گرفت. نتایج آنالیزهای xrf مقدار نسبتاً بالایی از اکسید آهن را نشان می دهد تا جایی که عیار آهن موجود در لایه آهن دار حتی به 62 درصد می رسد. از طرف دیگر موقعیت نمونه های زمین شناسی برداشت شده در نقشه میدان کل مغناطیس در محدوده شدت مغناطیسی بالا واقع شده که نشان دهنده تطابق نتایج زمین شناسی و مغناطیس-سنجی است. مطالعات تفضیلی صورت گرفته در منطقه زیدر تأیید کننده نتایج نقشه های اکتشافی نهایی حاصل از تلفیق داده ها با استفاده از روش های هم پوشانی شاخص، فازی و فازی بسط داده شده است.