در این پژوهش چند مدل برنامه ریزی چند هدفه برای مسائل تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی ارائه می گردد. سپس این مدلها، به روشهای مختلف حل و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه می شود. ضرورت و اهمیت انجام این پژوهش را می توان مواردی از قبیل: زمینه سازی بستر توسعه ملی با ارائه خدمات آموزشی، تخصیص بخش قابل توجهی از تسهیلات فیزیکی و غیر فیزیکی کشور به برنامه های آموزشی و همچنین افزایش بهره وری از طریق تخصیص بهینه منابع را برشمرد. مطالعه منابع موجود نشان می دهد اگرچه استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی فازی به همراه الگوریتم ژنتیک در مسائل مختلف تخصیص کم نیست ولی سابقه پژوهشی با موضوع "ارائه مدل برنامه ریزی آرمانی فازی برای تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی بوسیله الگوریتم ژنتیک" موجود نمی باشد. لذا در این پایان نامه مدلهای برنامه ریزی آرمانی خطی، غیر خطی و فازی غیر خطی برای مسئله تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی ارائه شده است. دانشگاه مازندران برای مطالعه کاربردی انتخاب و برای تعیین ضرایب تابع هدف (وزن آرمانها)، ضرایب فنی و تعیین سطح آرمانها از نظر خبرگان (مدیران و کارشناسان) و تکنیک مقایسات زوجی استفاده شد. سپس مدلهای فوق بوسیله نرم افزارهای ds، matlab و برنامه نویسی الگوریتم ژنتیک با سیستم کد گذاری پیوسته در matlab حل و نتایج مورد مقایسه قرار گرفتند. ارزیابی نتایج نشان می دهد مدل برنامه ریزی آرمانی فازی غیرخطی که بوسیله الگوریتم ژنتیک حل شده است در مقایسه با سایرمدلها و روشها جواب مناسبتری ارائه می نماید. برای تحقیقات آتی پیشنهاد می شود پژوهشهای مشابه، با به کارگیری سایرالگوریتمهای توانمند فراابتکاری از قبیل: ژنتیک، انجماد شبیه سازی شده، جستجوی ممنوع و غیره صورت گیرد.

خط مونتاژ مدل ترکیبی، نوعی خط تولید است که مدل های متنوعی از محصول ها روی آن مونتاژ می شوند. این خطوط مونتاژ به?صورت فزاینده ای در صنعت به منظور غلبه بر روند تنوع تقاضای مشتریان مورد پذیرش واقع شده است. خط مونتاژ مدل ترکیبی قادر به واکنش سریع به تغییرات ناگهانی تقاضا برای مدل های گوناگون از یک محصول بدون نگهداری موجودی زیاد می باشد. مساله خط مونتاژ مدل ترکیبی نه تنها شامل حل مسایل سنتی طراحی خط (تعیین زمان سیکل، تعداد و توالی ایستگاه ها و مساله بالانس) است، بلکه شامل تعیین توالی تولید خط مونتاژ نیز می باشد. در این تحقیق، مساله تعیین توالی محصولات روی خط مونتاژ مدل ترکیبی، در حالت چند هدفه بررسی می گردد. همچنین، در این مدل مساله ورود قطعات از خطوط فرعی نیز مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به اینکه در این تحقیق، مساله چندهدفه تعیین توالی در خط مونتاژ مدل ترکیبی با در نظر گرفتن خطوط تغذیه متصل به آن مورد بررسی قرار می گیرد، لازم به ذکر است که تا کنون تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده است. این مطلب به طور کامل در بخش مرور ادبیات به طور کامل تشریح می گردد. در این تحقیق، ابتدا درمورد انواع خطوط مونتاژ و همچنین ساختار کلی خطوط مونتاژ مدل ترکیبی بحث شده و سپس تحقیقات پیشین در زمینه تعیین توالی خط مونتاژ مدل ترکیبی مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه، مساله مورد بررسی در این تحقیق تعریف شده، سپس یک مدل ریاضی برای آن توسعه داده می شود. با توجه به اینکه مساله مورد بررسی جزء مسایل پیچیده می باشد، سه الگوریتم ابتکاری برای حل آن توسعه داده می شود. نتایج آزمایش های عددی و همچنین تجزیه و تحلیل بر روی این نتایج برای ارزیابی کارایی الگوریتم های پیشنهادی مورد استفاده قرار می گیرد.

بحران، قطع جدی کارکردهای یک جامعه به علت فقدان گسترده محیط، مواد، یا انسان است که متجاوز از توانایی جامعه برای استفاده از منابع در دسترس برای مقابله با آن می باشد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که با گذشت زمان تعداد حوادث غیر مترقبه زمینی، اقیانوسی و جوی در حال افزایش است. از اینرو موضوع مدیریت بحران به عنوان یکی از حائز اهمیت ترین مباحث علمی- کاربردی مطرح می شود. یکی از فازهای مهم در مدیریت بحران فاز پاسخگویی در جهت تأمین نیاز افراد آسیب دیده و مبحث مدیریت موجودی می‏باشد. در این تحقیق یک روش مدیریت موجودی برای کالاهای مصرفی و بادوام در نظر گرفته شده است که عوامل مختلف بحران می‏تواند روی پارامترهای آن تأثیر بگذارد و از آنجائی که وقوع بحران، شدت حادثه، جمعیت آسیب دیده و به تبع آن میزان تقاضای کالاها بصورت غیرقطعی و در هاله ای از ابهام است در این تحقیق سعی شده با به کارگیری رویکرد فازی و با در نظر گرفتن درجه آسیب پذیری منطقه، شدت حادثه و درصد جمعیت آسیب دیده و بیان آنها با متغیرهای زبانی و با کمک تخمینهای منطقی برای هزینه های نگهداری هر واحد کالا، هزینه های سفارش دهی ، قیمت هر واحد کالا و مدت زمان تحویل که به صورت اعداد ذوزنقه ای فازی بیان می شوند به تعیین میزان موجودی کالا در مراکز مدیریت بحران پیش از وقوع حادثه و تعیین میزان سفارش دهی اولیه برای کالاهای بادوام و میزان سفارش بهینه، زمان سفارش دهی بهینه و محاسبه هزینه های وابسته برای کالاهای مصرفی و با استفاده از مدل eoq پس از وقوع حادثه منجر به بحران پرداخته شود. برای حل از عملگرهای فازی و روش ?- برش، برای انتخاب فرضیه های درست از آزمون فرض فازی و برای غیرفازی کردن مقادیر به دست آمده از روش میانگین و روش گشتاورها استفاده می گردد. مطرح کردن بحث مدیریت موجودی با رویکرد فازی در بحرانهای طبیعی و همچنین استفاده از مبحث متغیرهای زبانی و آزمون فرض فازی در این بحث, از نوآوری این تحقیق می باشد. در نهایت برای اعتبارسنجی این روش در بحران زلزله یک مثال عددی در منطقه 4 شهرستان کرمانشاه با در دست داشتن آسیب پذیری منطقه و فرض وقوع یک حادثه فرضی برای قبل و بعد از وقوع بحران آورده شده است و نتایج پیش از بحران با روش احتمالی و پس از بحران با روش قطعی مقایسه شده که منجر به هزینه های وابسته کمتری گشته است. برای ارزیابی مجدد نیز پرسشنامه ای که متخصصین و اعضای خبره ستاد پیشگیری و مبارزه با بحران پاسخ داده اند، نتایج عددی را تأیید می نماید.

با توجّه به تفاوت بین استعدادها و قابلیّتهای مناطق جغرافیایی، توسعه فعالیتهای اقتصادی در هر استان نیازمند الگوی مناسب با آمایش سرزمینی استان است. این تحقیق الگویی بومی برای توسعه فعالیتهای اقتصادی در سطح استانهای کشور ارائه مینماید. پیادهسازی الگوی پیشنهادی در تحقّق اهداف کمّی و کیفی سند چشمانداز 1404 ایران موثر میباشد. تحقیق حاضر که به مرحله سوّم این الگو اختصاص دارد، به تعیین ظرفیت فعالیتهای اقتصادی در منطقه جغرافیایی معیّن میپردازد. مقایسه ظرفیت مطلوب فعالیتهای اقتصادی با ظرفیت موجود آنها منجر به تعیین ظرفیتهای بالقوّه فعالیتهای اقتصادی شده و در فراهم ساختن فرصتهای اشتغال موثر میباشد. در این تحقیق با شناسایی اهداف دولت و محدودیتهای موثر در توسعه فعالیتهای اقتصادی، یک مدل چندهدفه فازی برای تعیین ظرفیت فعالیتهای اقتصادی در سطح استانهای کشور ارائه میگردد. به منظور اعتبارسنجی، مدل مورد نظر برای تعیین ظرفیت ده فعالیت اقتصادی حوزه پزشکی در افق سالهای 93-1389 در منطقه جغرافیایی استان تهران بکار گرفته شده است. مدل با روش - برش غیر فازیسازی و سپس با روش وزنی حل شده است. نتایج حاصل از مطالعه موردی حاکی از آن است که مدل ارائه شده به نحو مطلوبی میتواند به ظرفیتسنجی فعالیتهای اقتصادی در استانهای کشور بپردازد. علاوه بر آن نتایج مدل، جهتگیری مناسبی را برای توسعه هدفمند نهادهای آموزشی به منظور تربیّت افراد متخصّص و ماهر ارائه نموده و همچنین راهنمایی برای سرمایه گذاری مطمئنتر سرمایهگذاران نیز محسوب میشود. شایان ذکر است که انجام تحقیق حاضر مستلزم تعیین واحد ظرفیت فعالیتهای اقتصادی می باشد که این موضوع به تفصیل در کار پژوهشی بیرجندی با عنوان "ارائه مدلی برای تعیین ظرفیت فعالیتهای اقتصادی در کشور"، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر در راستای تحقیق مذکور میباشد.

مسئله انتخاب تجهیز انتقال مواد یک مسئله ساختار نیافته است، زیرا به شدت به تجربه و تخصص خبرگان در این زمینه وابسته است. به علاوه عوامل فنی و غیر فنی زیادی در انتخاب مناسب ترین تجهیز موثر هستند که تعدادی از آنها ماهیت فازی دارند. از این رو به نظر می رسد سیستم خبره در کنار منطق فازی بهترین راه حل برای مسئله انتخاب تجهیز انتقال مواد باشد. تحقیقات انجام شده در این زمینه به طور جامع عوامل مذکور را منظور نکرده اند. تحقیق حاضر با حل مسئله انتخاب تجهیز انتقال مواد طی یک فرآیند سه مرحله ای شامل اولویت بندی دسته های تجهیز، شناسایی تجهیزات مناسب و انتخاب مناسب ترین تجهیز، همه عوامل مذکور را مد نظر قرار داده است. هدف تحقیق حاضر انتخاب مناسب ترین ترین تجهیز انتقال مواد برای مسئله انتخاب تجهیز انتقال مواد است. برای این منظور یک فرآیند سه مرحله ای که از روش های مبتنی بر قانون سیستم خبره جهت یافتن یک انطباق موثر بین نیازهای عملیات انتقال مواد و جنبه های گوناگون انواع تجهیزات بهره می برد، طراحی شده است. در مرحله اول دسته های تجهیز انتقال مواد شامل نقاله ها، بارکش های صنعتی و جرثقیل ها، توسط مقادیر فاکتور اطمینان اولویت بندی می شوند. در این مرحله از یک سیستم خبره فازی برای انطباق واقعیات فازی و غیر فازی ارائه شده از طرف کاربر بر قوانین پایگاه دانش آن بهره گیری می شود. در مرحله دوم با انطباق مقادیر مشخصه های فنی عملیات انتقال مواد مثل وزن بار، هموار بودن کف کارخانه و غیره، بر مشخصه های تجهیزات زیر مجموعه دسته پیشنهادی کاربر، تجهیزات مناسب با استفاده از یک سیستم خبره شناسایی می شود. و بالاخره در مرحله سوم تجهیزات مناسب شناسایی شده در مرحله قبل، بر اساس مقادیر مشخصه های غیر فنی مثل هزینه ها، قابلیت نگهداری و غیره، در یک سیستم خبره توسط مقادیر فاکتور شایستگی جهت انتخاب مناسب ترین تجهیز رتبه بندی می شوند. سیستم نمونه طراحی شده در شش فرآیند شبیه سازی با موفقیت اعتبار سنجی شد.

مسئله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع (rcpsp) یکی از مسائل بسیار معروف و مطرح در زمینه تحقیق در عملیات و مدیریت پروژه است. کاربردی بودن آن باعث توجه بیش از پیش محققین به این مسئله در سال های اخیر شده است. در این پژوهش، مسئله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع از طریق ایجاد مدلی چندهدفه با در نظر گرفتن اهداف مهمی از قبیل کمینه کردن زمان اتمام پروژه و بیشینه کردن کیفیت انجام پروژه و کمینه کردن هزینه کل پروژه که از مهمترین اهداف در دنیای واقعی است و همواره مدیران پروژه در جستجوی بهترین نقطه در این مثلث مدیریت پروژه (زمان – هزینه – کیفیت) می باشند، در نظر گرفته شده است. هم چنین برای جامع تر کردن مدل تمامی روابط پیش نیازی ممکن بین فعالیت های یک پروژه نیز مورد توجه قرار گرفته است و مسئله به نحوی گسترش یافته تا در دنیای واقعی قابل به کارگیری باشد. به علت np-hard بودن این مسئله، بدست آوردن جواب های موثر در این مسئله با استفاده از روشهای مرسوم بسیار دشوار و حتی غیرممکن است. در این پایان نامه الگوریتم فراابتکاری زنبورهای عسل برای حل این مدل پیشنهاد شده است و این مورد نیز از دیگر نوآوری های این تحقیق است. الگوریتم پیشنهادی با بکارگیری عملگرهایی که برای مسئله زمان بندی پروژه تحت محدودیت منابع طراحی شده اند، در چارچوب کلی الگوریتم زنبورهای عسل به حل این مسئله می پردازد. به منظور سنجش اعتبار الگوریتم و نیز مقایسه آن با الگوریتم های دیگری که در ادبیات این مسئله وجود دارند، الگوریتم پیشنهادی برای حل مسائل مختلفی به کار گرفته شده و نتایج به دست آمده با بهترین الگوریتم های موجود در ادبیات موضوع مقایسه شده است. نتایج این آزمایشات حاکی از آن است که الگوریتم زنبورهای عسل از کارآیی مطلوبی در مقایسه با الگوریتم های دیگر برخوردار است. واژگان کلیدی : زمانبندی پروژه، محدودیت منابع، الگوریتم زنبورهای عسل، مسئله چندهدفه

در سال های اخیر بیشتر زنجیره های تامین در جهت تولید سفارشی یا ساخت بر اساس سفارش حرکت می کنند.در این محیط هاانتخاب محصولات توسط مشتری و بر اساس طرح های موجود انجام می شود.شرکت تولیدی نیز پس از دریافت سفارش اقدام به تامین مواد، ساخت قطعات و محصول نهایی می کند. به علت محدودیت های متفاوت،در بین سفارشات ورودی به شرکت های تولیدی ساخت بر اساس سفارش، فقط برخی از آن ها برای تولید انتخاب شده و بقیه رد می شوند. بنابراین این شرکت ها باید سفارشاتی را قبول کنند که سود و سهم آن ها را در بازار رقابتی افزایش دهد. از سوی دیگر قسمت عمده ای ازهزینه ی محصول را، مواد خام و قطعات خریداری شده تشکیل می دهند، همچنین کیفیت و زمان تحویل مواد خام خریداری شده بر روی کیفیت و زمان تحویل محصول نهایی تاثیر بسیاری دارد. بنابراین فرآیند خرید و انتخاب تامین کنندگان مناسب در زنجیره ی تامین ساخت بر اساس سفارش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق با توجه به اهمیت موضوع، پس از انتخاب سفارش ورودی بر اساس زمان تحویل محصول مشتری،به ارائه ی یک مدل ریاضی برای انتخاب ترکیب بهینه ای از تامین کنندگان پرداخته می شود. هدف این مدل ریاضی بالا بردن کیفیت محصول سفارشی از طریق تامین موادخام با کیفیت، تحویل به موقع وپایین بردن قیمت محصولات به صورت همزمان می باشد. همچنین درجه کیفیت محصول درخواستی مشتری، جریمه ی دیرکرد، هزینه ی دوباره کاری و اعتماد از دست رفته در هر سفارش مورد توجه قرار می گیرد.پس از مدلسازی مسأله،ابتدا با استفاده از نرم افزارlingo 9.0 به حل مسائل در ابعاد کوچک پرداخته و برای مسائل با ابعاد بزرگ الگوریتم فراابتکاری انبوه ذرات و الگوریتم ترکیبی انبوه ذرات-ژنتیک به کار برده شده و نتایج حاصل از آن مورد بررسی قرار می گیرد.

امروزه یکی از تکنیک های موثر برای تصمیم گیری، تکنیک های تصمیم گیری چندشاخصه (madm ) می باشد که در آن تعدادی گزینه تحت یکسری معیار اولویت بندی می شوند. در مسائل madm قطعی و کلاسیک مقادیر وزن معیارها و ارزیابی گزینه ها از معیارها به صورت دقیق بیان می شوند، در حالی که در بسیاری از موارد این نوع داده ها در موقعیت های واقعی چندان مناسب نیستند و تعیین دقیق این مقادیر امری مشکل و یا غیر ممکن است. بنابراین ممکن است داده ها به صورت فازی یا بازه ای باشند. تاکنون روش های مختلفی برای حل مسائل madm با داده های فازی و وزن فازی معیارها و madm با داده های بازه ای ارائه شده است. در این پایان نامه یک روش برای حل مسائل madm با داده های بازه ای و وزن فازی معیارها پیشنهاد شده است. روش ارائه شده برای یک نمونه کاربردی که ارزیابی کیفیت هوای تهران در سال 2010می باشد به کار گرفته شده و نتایج حاصله با روش topsis بازه ای مورد مقایسه واقع شده و نتایج محاسباتی موید کارایی مناسب آن می باشد. از آنجایی که داده های مطالعه موردی این تحقیق خیلی زیاد بود، برای آماده سازی داده ها برای تصمیم گیری از الگوریتم k-means برای خوشه بندی داده ها استفاده شده است.

در جهان امروزی که فعّالیّت های بنگاه های تجاری برپایه و اساس مشتری مداری می باشد و هر روز دامنه روش های بازاریابی با افزایش رقابت ها گسترش می یابد، یکی از الزامات بقای بنگاه های تولیدی و خدماتی توجه به بخش بازاریابی و فروش محصولات بعنوان قلب تپنده سیستم است، بدین لحاظ بررسی بازار اهمّیت دو چندانی دارد. این پژوهش سعی در ارائه یک روش سیستماتیک جهت بررسی بازار با استفاده از ابزار مناسب را دارد، که با در نظر گرفتن عوامل مختلف تاثیرگذار بر روند بررسی بازار نقشی موثر در جهت رفع مشکلات ذیربط و رهنمود سازمان ها در فرآیند بررسی بازار ایفا نماید. هدف اصلی این پژوهش یافتن بهترین و صحیح ترین پاسخ ها برای سئوالات ذیل است: مشکلات و موانع موجود جهت انجام بررسی بازار چیست؟ آیا الگوریتم مناسبی جهت بررسی بازار، که مشکلات و موانع مربوطه را نادیده نگرفته باشد می توان ارائه نمود؟ کدام یک از متغیرهای زبانی یا کمی جهت پاسخگویی به سئوالات بررسی بازار برای متخصصین مناسب تر می باشد؟ و نتیجتاً روشی ارائه گردد تا با صرف زمان، هزینه مناسب و اطلاعات در دسترس بررسی بازار با نتایج مطلوب حاصل گردد. در این پژوهش برای تحقق چنین هدفی یک مدل مفهومی با ارائه یک روش سیستماتیک اوّلیه و توسعه آن و سپس ارزیابی آن توسط افراد متخصص با کمک روش دلفی صورت گرفته و پس از بررسی و ارزیابی نتایج بدست آمده یک روش سیستماتیک جهت بررسی بازار پیشنهاد می گردد. همچنین روش پیشنهادی ارزیابی شده در یک مطالعه موردی در زمینه بررسی بازار خدمات شرکت بازرسی با بهره-گیری از روش های فازی مثلثی، متغیرهای زبانی، دلفی و فرآیند تصمیم گیری تحلیل شبکه ای بکاربرده می شود. نهایتاً خروجی این پژوهش روش سیستماتیک ارائه شده که به منظور بررسی بازار توسعه و ارزیابی شده است، خواهد بود.

در این پژوهش هدف ارائه روش نوینی برای استفاده از تصمیم گیری چندمعیاره و استدلال موردمحور برای کمک به پزشک به منظور تشخیص صحیح تر بیماری آسم و نیز نوع درمان می باشد. استدلال موردمحور یکی از گرایش های فعال در زمینه داده کاوی می باشد که یک مسئله جدید را به وسیله یادآوری یک وضعیت مشابه قبلی و استفاده مجدد از اطلاعات و دانش آن مسئله، حل می کند. ارزیابی متغیرها همواره یک مسئله مهم در داده کاوی می باشد. الگوریتم های انتخاب مشخصه با وزن دادن به متغیرها، یک مجموعه موثرتر از متغیرهای ماتریس داده ها را انتخاب می کند. از جمله این روش ها، روش انتخاب مشخصه داده کاوی randomforest می باشد. در این روش با توجه به داده ها، به متغیرها وزن داده می شود. اما به علت این که در این پژوهش در تعداد داده ها محدودیت وجود دارد و همه موارد را پوشش نمی دهد، به منظور این کار طبق نظر خبرگان به روش dematel و anp به متغیرها وزن داده شد و متغیرهای با اهمیت تر انتخاب گردید و در سیستم استدلال موردمحور از این متغیرهای استخراج شده استفاده شد. طبق مطالعات انجام گرفته ترکیبdematel و anp و cbr تاکنون انجام نشده است. مهم ترین معیارهای تاثیرگذار در بیماری آسم که بدین روش استخراج گردید، فاکتورهای ژنتیکی می باشند. این سیستم روی 325 مورد بیمار آسمی و غیر آسمی تست شد و به دقت 80% دستیابی گردید. گرچه دقت سیستم با دو روش تصمیم گیری چند معیاره و انتخاب مشخصه خودکار داده کاوی تفاوت چشم گیری نیافت ولی از نظر صحت نتایج ملزم به استفاده از نظر خبرگان به روش dematel و anp می باشد.

در این پژوهش هدف ارائه روش نوینی برای استفاده از تصمیم گیری چندمعیاره و استدلال موردمحور برای کمک به پزشک به منظور تشخیص صحیح تر بیماری آسم و نیز نوع درمان می باشد. استدلال موردمحور یکی از گرایش های فعال در زمینه داده کاوی می باشد که یک مسئله جدید را به وسیله یادآوری یک وضعیت مشابه قبلی و استفاده مجدد از اطلاعات و دانش آن مسئله، حل می کند. ارزیابی متغیرها همواره یک مسئله مهم در داده کاوی می باشد. الگوریتم های انتخاب مشخصه با وزن دادن به متغیرها، یک مجموعه موثرتر از متغیرهای ماتریس داده ها را انتخاب می کند. از جمله این روش ها، روش انتخاب مشخصه داده کاوی randomforest می باشد. در این روش با توجه به داده ها، به متغیرها وزن داده می شود. اما به علت این که در این پژوهش در تعداد داده ها محدودیت وجود دارد و همه موارد را پوشش نمی دهد، به منظور این کار طبق نظر خبرگان به روش dematel و anp به متغیرها وزن داده شد و متغیرهای با اهمیت تر انتخاب گردید و در سیستم استدلال موردمحور از این متغیرهای استخراج شده استفاده شد. طبق مطالعات انجام گرفته ترکیبdematel و anp و cbr تاکنون انجام نشده است. مهم ترین معیارهای تاثیرگذار در بیماری آسم که بدین روش استخراج گردید، فاکتورهای ژنتیکی می باشند. این سیستم روی 325 مورد بیمار آسمی و غیر آسمی تست شد و به دقت 80% دستیابی گردید. گرچه دقت سیستم با دو روش تصمیم گیری چند معیاره و انتخاب مشخصه خودکار داده کاوی تفاوت چشم گیری نیافت ولی از نظر صحت نتایج ملزم به استفاده از نظر خبرگان به روش dematel و anp می باشد.

تصمیم گیری، یکی از مهم ترین وظایف مدیریت است. یکی از دلایل موفقیت بسیاری از افراد و سازمان ها اتخاذ تصمیم های مناسب است. اکثر تصمیم گیری های مدیران تحت تأثیر عوامل مختلف کمی و کیفی قرار دارد که عموماً این عوامل با یکدیگر در تناقض هستند. در این تحقیق ابتدا روش promethee برای حل مسائل تصمیم گیری با معیارهای فازی، داده های ترکیبی فازی و یا بازه ای و وزن های متفاوت افراد خبره در هر معیار بسط داده شده و سپس روش ارائه شده برای اولویت بندی طرح های موجود جهت اتصال خیابان های آرش شرقی و غربی در منطقه جردن تهران به کار برده شده و در انتها مسئله از طریق بسط روش promethee که توسط ژانگ وی و بانگ یی ارایه شده، حل می شود. نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه شده و نشان دهنده آن است که روش ارایه شده به این دلیل که وزن افراد خبره را برای هر معیار متفاوت در نظر می گیرد و با توجه به اینکه امکان استفاده از داده های ترکیبی فازی و بازه ای را دارد به واقعیت نزدیکتر می باشد.

بالانس خط مونتاژ که یکی از عناصر اساسی در برنامه‏ریزی سیستم‏های تولیدی محسوب می شود در جستجوی تخصیص عناصر کاری یک خط مونتاژ به ایستگاه های کاری هستند به گونه‎ای که محدودیت‏های پیش‏نیازی برقرار شود و تعداد ایستگاه های کاری و زمان بیکاری هر ایستگاه حداقل گردد. در دنیای واقعی خیلی از مسائل بالانس خط مونتاژ با گزینه‏های مختلفی برای یک مونتاژ سر و کار دارند و بنابراین بررسی یک مسأله بالانس خط مونتاژ که گزینه‎های ممکن یک مونتاژ به منظور دستیابی به بالاترین کارایی را در نظر بگیرد از لحاظ کاربردهای عملی بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود. در این پژوهش پس از تعریف مسأله‎ی بالانس خط مونتاژ و انواع آن یک مسأله تعمیم‎ یافته از بالانس خط مونتاژ در حالت توالی عملیات چند گزینه‏ای معرفی خواهد شد که گزینه‎های مختلف یک فرایند مونتاژ یا ساخت را بررسی می‏کند. به علت پیچیدگی این مسأله و به منظور حل کارآمد آن یک رویکرد دو مرحله‎ای پیشنهاد می‎شود که شامل دو زیر‎مسأله است که باید به بصورت همزمان حل شوند. مسأله اول مسأله تصمیم گیری است که یکی از انواع گزینه های مختلف مونتاژ را مطابق یک معیار مشخص انتخاب می‎کند و مسأله دوم مسأله بالانس خط مونتاژ می باشد که شامل تخصیص عناصر کاری به ایستگاه های کاری است. مسأله بصورت یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح فرموله می‎شود و در قالب یک مدل برنامه‎ریزی ریاضی جهت بهینه یابی حل می‎گردد. این مسأله به لحاظ پیچیدگی در زمره مسائل np–hard قرار می‎گیرد. برای حل مسائل واقعی در مقیاس های متوسط و بزرگ عمدتاً از روش‎های فرا ابتکاری استفاده می‎شود که در این پژوهش از روش فرا ابتکاری grasp (روش جستجوی تطابقی تصادفی حریصانه) استفاده شده و حاصل نتیجه آن با روش الگوریتم ژنتیک مقایسه می‎گردد.

میزان اعتبار و تخصیص در شرکتهای دولتی بستگی به درآمدهای دولت دارد. از این رو برنامه ریزی استراتژیک در چنین شرکتهایی مستلزم رعایت مواردی است به خصوص عدم قطعیت مالی می باشد. در این پایان نامه سعی بر این است که مدلی جهت برنامه ریزی استراتژیک در شرایط عدم قطعیت مالی ارایه گردد. جامعه آماری مورد مطالعه شرکتهای دولتی می باشند که میزان اعتبار و تخصیص در حوزه اختیارات آنها نبوده و تاثیر چندانی بر درامدهای شرکت ندارند.در مدل پیشنهادی عدم قطعیت مالی با استفاده از روش های تصمیم گیری با معیارهای چندگانه ( روش فرایند تحلیل شبکه ای)، برنامه ریزی سناریو و روش دلفی پوشش داده شده است. جهت گردآوری اطلاعات نیز از روش دلفی، مصاحبه با اساتیدو متخصصین،مصاحبه با کارشناسان و منابع اینترنتی استفاده شده است.

در این تحقیق یک رویکرد جدید برای حل مسئله تصمیم گیری گروهی پویا در شرایط نادقیق معرفی و برای حل یک مسئله انتخاب تامین کننده به کار گرفته می شود. نوآوری های این تحقیق عبارتند از: گسترش و توسعه ساختاری نوین و انعطاف پذیر در محیط پویا با تلفیق سیاست حفظ و بقا با اپراتورهای اجماع کننده جهت محدود کردن عملکرد اپراتورهای اجماع کننده در محیط پویا، توسعه ای نوین در رویکرد پرامیتی فازی با بهره گیری از پارامترهای ارجحیت فازی در هر یک از شاخص ها و عدم استفاده از روش های غیرفازی کننده در فرآیند مقایسات. برای ارزیابی روش پیشنهاد شده، این روش برای انتخاب تامین کننده در شرکت ساپکو به کار گرفته شد. نتایج نشان می دهد که با تلفیق سیاست حفظ و بقا در مجموعه های تاریخی با اپراتورهای اجماع کننده، باعث شده تا در هر دوره زمانی، گزینه هایی در مجموعه تاریخی آن دوره قرار بگیرند که دارای بالاترین ارزش به ازای هر یک از شاخص ها می باشند. گزینه ها با ارزش کمتر در فرآیند بازخورد از دوره های زمانی قبل مورد تحلیل قرار نمی گیرند و در نتیجه عملکرد اپراتورهای اجماع دهنده در محیط پویا بهبود می یابد. از طرفی دیگر از پارامترهای ارجحیت فازی و روش های رتبه بندی به جای روش های غیرفازی کننده در فرآیند مقایسات در رویکرد پرامیتی فازی بهره گرفته شده است که منجر به منطقی تر شدن نتایج حاصله و از دست نرفتن اطلاعات در فرآیند غیر فازی سازی گشته است.

باتوجه به ویژگی های حاکم بر پروژه های فضایی به نظر می رسد ماهیت اینگونه پروژه ها دارای عدم قطعیت و ریسک بالایی است. از طرفی باتوجه به محدودیت منابع سازمانی برای انجام پروژه های سازمان فضایی ایران و درنتیجه لزوم بکارگیری فرایند سیستماتیک برای اولویت بندی و انتخاب آن ها، کمی سازی اهمیت پروژه ها و رتبه بندی آن ها به منظور انتخاب سبد پروژه از بین پروژه های کاندید و مدیریت یکپارچه پروژه ها امری ضروری است. لذا در این تحقیق مدلی برای انتخاب پروژه براساس ریسک پروژه ها طی گام های ذیل ارائه می گردد. 1- در گام اول، هدف رتبه بندی پروژه ها براساس شاخص ریسک پروژه است و از آنجا که ارزیابی براساس چندین معیار مدنظر است، بدین منظور از مدل های تصمیم گیری چندشاخصه استفاده می شود 2. در گام دوم، هدف انتخاب سبدی از پروژه های کاندید براساس شاخص ریسک پروژه است، لذا از آنجا که هدف بهینه سازی سبد پروژه است، بدین منظور با استفاده از خروجی گام یک، از روش برنامه ریزی خطی صفر و یک استفاده می شود. این تحقیق بصورت مطالعه موردی در یکی از توابع سازمان فضایی ایران اجرا گردید و لیستی از ریسک ها شناسایی و رتبه بندی شد. نهایتا بادرنظر گرفتن تاثیر ریسک ها و پروژه ها نسبت به هم، پروژه ها رتبه بندی گردیدند.

تئوری مجموعه های ناهموار ابزاری جهت تبدیل مجموعه ای از اطلاعات در قالب یک ساختار اطلاعاتی و طبقه بندی موضوعات مختلف با توجه به صفات و ویژگی های مشخص هریک از آنها است. این روش یک رویکرد جدید ریاضی جهت تجزیه و تحلیل داده ها می باشد که در حل مسائل تصمیم گیری و انتخاب تامین کننده نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از مفاهیم موجود در این تئوری، روش فرآیند تحلیل شبکه ای که روشی مبتنی بر نظرات خبرگان و کارشناسان می باشد بهبود یافته و باعث کاهش تاثیر عوامل ذهنی و سلیقه ای در نتایج روش فرآیند تحلیل شبکه ای خواهد شد. ادغام این دو روش به صورتی خواهد بود که بخشی از سوپرماتریس وزین بدست آمده در روش فرآیند تحلیل شبکه ای با استفاده از روش تئوری ناهموار نیز محاسبه خواهد شد و سایر عملیات بر روی این ماتریس جدید صورت خواهد گرفت. این مدل ادغامی دارای این قابلیت میباشد که می توان با توجه به شرایط مساله مورد نظر، تاثیر روش تئوری ناهموار را افزایش و یا کاهش داد. در ادامه این مدل ادغامی برای حل مساله انتخاب تامین کننده پایدار در یک کارخانه ساخت در و پنجره های دوجداره مورد استفاده قرار گرفت و در انتها نتایج حاصل شده از این مدل ادغامی با نتایج بدست آمده از روش anp مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده بدین صورت بوده است که با افزایش تاثیر روش تئوری ناهموار، جواب ها نیز دچار تغییر شده است. بدین صورت که برخی زیرمعیارها دارای وزن بالاتر و برخی دیگر دارای وزن پایینتر نسبت به حالت اولیه خود شدند و همین تغییر وزن زیرمعیارها باعث شده تا ترتیب اولویت بندی تامین کنندگان نیز تغییر کند.

در این تحقیق، مساله تخصیص نمایی (درجه دوم) دو هدفه پیشنهاد می شود که یک تابع مطلوبیت به عنوان تابع هدف دوم مساله و یک محدودیت تقاضا با دو حالت ثابت و احتمالی در مدل پیشنهادی اعمال شده است. مدل پیشنهادی تحقیق با دید کاربردی نسبت به مساله تخصیص نمایی (درجه دوم) ارایه شده و مبتنی بر تقاضای افزوده ایجاد شده برای هر تسهیل به واسطه قرارگیری در کنار تسهیلات دیگر می باشد. سپس مثال های عددی با ابعاد کوچک و بزرگ تولید و با نرم افزار لینگو حل می شود. با توجه به زمان حل بالای مثال با ابعاد بزرگ توسط لینگو، الگوریتم فراابتکاری شبیه سازی تبرید برای حل مثال های با ابعاد بزرگ به کار می رود. نتایج حل دو روش دقیق و فراابتکاری با هم مقایسه و اعتبار روش فراابتکاری سنجیده می شود. در ابعاد کوچک الگوریتم حل پیشنهادی دقیقاً جواب بهینه را می یابد.

این تحقیق یک مدل جدید برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی غیر خطی چند هدفه قطعی برای زمان بندی کارکنان در یک مرکز مونتاژ بزرگ ناموزون ناهماهنگ را ارائه می کند. در این مدل برنامه ریزی تولید مستقل از ت‍أثیر مدیریت منابع انسانی می باشد. این مدل صلاحیت و اولویت های هر یک از کارکنان و الزامات صلاحیتی لازم برای تخصیص هر یک از کارکنان به فعالیت های مونتاژ را در نظر می گیرد. چهار گزینه انتخابی برای هر یک از کارکنان در نظر گرفته شده است که شامل طول مدت نوبت کاری، فعالیت های مونتاژ، تعداد جابجایی ها میان فعالیت های مونتاژ در ایستگاه های مختلف و زمان شروع هر یک از نوبت های استراحت می باشد. هدف این مدل تخصیص کارکنان به فعالیت های مونتاژ با کمینه کردن همزمان هزینه های عملیاتی و نارضایتی کارکنان است. برای اعتبار سنجی و ارزیابی کارایی مدل، یک مثال عددی با داده های تئوری با استفاده از حل کننده سی پلکس حل شده است. از آن جا که مسائل زمان بندی کارکنان به عنوان مسائل np-hard شناخته می شوند زمان محاسباتی لازم برای حل این مسائل با روش های دقیق، حتی برای مسائل کوچک قابل قبول نمی باشد لذا با توجه به محیط های مونتاژ بزرگ با تعداد زیاد کارکنان و نیاز به ارائه راه حل در زمان کم و سریع و به منظور نشان دادن کاربردی بودن این مدل، در این تحقیق این مدل با استفاده از الگوریتم ژنتیک نیز حل شده است که نتایج حاصل نشان دهنده کارایی مناسب این مدل می باشد.

تحلیل پوششی داده ها یک تکنیک مهم مدیریتی برای اندازه گیری و بهبود عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده می باشد. در این رساله با هدف پیش بینی کارایی واحدهای تصمیم گیرنده به منظور برنامه ریزی بهتر برای آینده آنها، مدل جدیدی به نام مدل پویای تحلیل پوششی داده های فازی تصادفی با مجموعه اوزان مشترک (با استفاده از رویکرد برنامه ریزی چندهدفه) ارائه می شود. بمنظور حل مدل پیشنهادی حاصله، الگوریتم های هیبریدی نوینی از طریق ‏تلفیق تکنیک شبیه سازی مونت کارلو با الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک و رقابت استعماری طراحی میگردند. نهایتاً در انتها در راستای تایید صحت مدل و ‏دقت الگوریتم های هیبریدی پیشنهادی، یک مطالعه موردی صورت گرفته و نتایج محاسباتی بدست آمده از الگوریتمهای پیشنهادی نسبت به یکدیگر و نیز ‏با کارایی های واقعی واحدها مقایسه می شوند.