نام پژوهشگر: حجت باقرنژاد

تخمین میزان رسوب در مخزن سد توسط مدل های ریاضی و مقایسه آن با داده های رسوب سنجی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده مهندسی عمران 1391
  حجت باقرنژاد   غلامرضا عزیزیان

مواد رسوبی که وارد مخازن سدها می شوند، حاصل عمل فرسایش حوضه بالادست سد می باشند که توسط رودخانه حمل و به مخازن وارد میشوند .میزان فرسایش بستگی به عوامل متعددی همچون شرایط آب و هوایی، خصوصیات زمین شناسی منطقه، وضعیت توپوگرافی و نوع کاربرد اراضی دارد. براساس گزارش صورت گرفته بر روی 27 سد مخزنی مهم توسط دفتر بهره برداری و نگهداری از مخازن سدهای وزارت نیرو در ایران، نرخ متوسط کاهش حجم سالانه مخازن سدها در اثر رسوب گذاری 54/0 درصد تخمین زده می شود. بیشتر مواد رسوبی فرسایش شده به صورت بار شسته، بار معلق و بار بستر توسط رودخانه حمل می شوند. از این رو به منظور پیش بینی وضعیت رسوب گذاری در مخازن سدها و همچنین برای تخمین میزان رسوبات انتقالی به مخازنی که در دست مطالعه اند، می توان از روش های شبیه سازی برآورد رسوب توسط مدل های ریاضی، استفاده نمود. در این تحقیق از میان مدل های ریاضی موجود در ضمینه انتقال رسوب، مدل gstars انتخاب شده است، این مدل یک مدل شبه دو بعدی با قابلیت های نظیر شبیه سازی رسوبات چسبنده و غیر چسبنده می باشد. در این تحقیق از نسخه 2.1مدل gstars با قابلیت برآورد میزان رسوبات ناشی از فرسایش و رسوب گذاری طی دوره های زمانی متقاوت آب و رسوب استفاده شده است. همچنین در این مطالعه با استفاده از مدل مذکور مقدار بار رسوبی وارد به مخزن سد کارده مشهد واقع در استان خراسان رضوی در بین سال های 87 تا 81 با استفاده از آمار و داده های ارائه شده توسط مجری طرح (سازمان آب منطقه ای خراسان رضوی) در بازه ی مورد نظر، محاسبه شده است. در پایان نتایج شبیه سازی مخزن سد کارده در غالب نمودار های مقاطع عرضی و طولی با مقاطع استخراج شده از هیدروگرافی های انجام شده در سال های 81 و 87 مقایسه گردیده است. همچنین اختلاف بین رسوب محاسباتی با رسوب واقعی مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد رابطه ی یانگ (1984، 1979) با چهار مجرای جریان، شش اندازه گروه و با گام های زمانی رسوب دوازده ساعته با میزان دقت 13/3 درصد از میان دوازده رابطه ی مطالعه شده بعنوان رابطه ای ایده آل برای منطقه مورد نظر می تواند انتخاب گردد.