نام پژوهشگر: معصومه پایدار

شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در گال های زنبورهای گال زای بلوط و بررسی خواص حشره کشی آن ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده کشاورزی 1391
  معصومه پایدار   محسن سعیدی

هدف از این تحقیق، بررسی محتوی ترکیبات شیمیایی موجود در بافت های مختلف گال درختان بلوط بوده و تغییرات آن ها در طول فصل رشد اندازه گیری شد. به همین منظور از سال 1389 همزمان با رشد و نمو گال های مورد بررسی در درختان بلوط، نمونه برداری آغاز شده و به منظور اندازه گیری متابولیت ها در طول فصل رشد و نمو، به صورت ماهانه اقدام به نمونه برداری گردید. به منظور اندازه گیری برخی متابولیت ها و نیز عصاره گیری از گال ها و تعیین اثر کشندگی آن ها، برگ های گال زده و برگ های سالم زیر آن ها، واحد نمونه گیری انتخاب شدند. نمونه های مورد نظر از جنگل های بلوط زاگرس واقع در استان کرمانشاه، شهرستان جوانرود ("n 34° " ?"20" ?^"" "266",e 46° " ?"07" ?^"" "763"" ) با ارتفاع 1510 متر جمع آوری گردید. در این بررسی محتوی ترکیباتی مثل قند محلول، نشاسته، نیتروژن کل، پروتئین خام، پروتئین محلول، کلروفیل b,a، نسبت کلروفیل a به b، کاروتنوئید، و ترکیبات ثانویه ای مثل فنل کل، تانن کل و تانن متراکم در چهار نوع گال برگی بلوط گونه های neuroterus numismalis geoffroy، cynips quercusfolii linnaeus،cynips divisa hartig و neuroterus quercusbaccarum linnaeus در سه بافت گال، برگ گال زده و برگ سالم اندازه گیری شد و تغییرات این متابولیت ها در طول ماه های تیر تا مهر مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از آزمون مقایسات میانگین، سطح ترکیبات مورد نظر در طول فصل،در هر چهار نوع گال مختلف و در سه بافت ذکر شده با هم تفاوت معنی داری داشتند. با توجه به میزان بالای ترکیباتی مانند تانن ها در گال درختان بلوط و اثرات سمی این ترکیبات، عصاره های اتانولی، متانولی و آبی چهار نوع از گال درختان بلوط استخراج شده و اثرات سمیت تماسی آن ها روی حشرات بالغ سوسک callosobruchus maculates fabricius مورد بررسی قرار گرفت. عصاره ها از چهار نوع گال cynips quercusfolii linnaeus،hartig andricus infectorius، bosc andricus quercustozae و hartig andricus kollari توسط سه حلال اتانول، متانول و آب استخراج شده و در پنج تکرار، همراه با یک شاهد (حلال استفاده شده برای عصاره گیری) روی حشرات مورد نظر بررسی شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش تجزیه ی پروبیت در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میزان lc50 عصاره ها محاسبه شد. سپس شیب خطوط رگرسیونی عصار های به دست آمده از گال ها و حلال های متفاوت به دست آمد. بر اساس آزمون موازی بودن این شیب خطوط، مقایساتی میان lc50 به دست آمده از عصاره های مختلف انجام شد. نتایج حاصل از آزمون موازی بودن خطوط رگرسیون با توجه به نوع حلال استفاده شده برای عصاره گیری و نیز نوع گال،نشان داد که بین شیب خطوط در هر سه حلال و چهار نوع گال مختلف تفاوت معنی داری وجود نداشت و خطوط از نظر آماری موازی بودند بنابراین می توان نسبت lc50 این عصاره ها را با هم مقایسه کرد. نتایج مربوط به بررسی میزان lc50 نشان داد که بیشترین میزان سمیت عصاره ها روی سوسک چهار نقطه ای حبوبات، مربوط به عصاره ی اتانولی گال a. quercustozae و کمترین آن مربوط به عصاره ی آبی گال c. quercusfolii، به ترتیب برابر با 4671 و 441499 پی پی ام بوده است. با در نظر گرفتن فاصله ی اطمینان 95درصد مشاهده شد که سمیت عصاره های به دست آمده از گال های مختلف تفاوت معنی داری با هم نداشتند.