نام پژوهشگر: آیدا فرضی مرادی

بررسی تأثیر شیب جانبی در دبی نشت از کانالهای خاکی با استفاده از مدل آزمایشگاهی و برنامه ریزی بیان ژن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  آیدا فرضی مرادی   اکرم عباسپور

چکیده نشت از کانال های خاکی بخش عمده اتلاف آب در طرح های آبیاری را شامل می شود. روابط تجربی متعددی توسط محققین برای برآورد تلفات نشت در کانال ها پیشنهاد شده است. بعضی از این روابط تقریبی بوده و برخی دیگر از دقت بیشتری برخوردار هستند. در این تحقیق، تأثیر شیب جانبی در دبی نشت از کانال های خاکی با سطح مقطع ذوزنقه توسط برنامه ریزی بیان ژن (gep) مورد بررسی قرار گرفت. شیب جانبی کانال (z)، عمق آب (y) و ضریب هدایت هیدرولیکی خاک (k) بعنوان پارامترهای متغیر در نظر گرفته شد. برای این منظور آزمایشاتی بر روی مدل آزمایشگاهی کانال خاکی انجام شد. همچنین از نرم افزار seep/w برای بررسی دبی نشت و خطوط جریان استفاده شد. نتایج بدست آمده از نرم افزار seep/wبا مقادیر اندازه گیری شده در مدل آزمایشگاهی مقایسه شد که نشان می-دهد این نرم افزار از عملکرد مناسبی در مدلسازی نشت از کانال های خاکی برخوردار می باشد. دبی نشت محاسبه شده توسط این نرم افزار اختلاف ناچیزی با دبی نشت اندازه گیری شده دارد. نتایج حاصل از اندازه گیری دبی نشت در آزمایشگاه نشان داد که دبی نشت با افزایش عمق آب و ضریب هدایت هیدرولیکی خاک افزایش می یابد، اما دبی نشت رابطه مستقیمی با شیب جانبی کانال ندارد. در کانال های خاکی کوچک و کم عرض با افزایش شیب جانبی ابتدا دبی نشت کاهش و سپس افزایش می یابد. با توجه به اینکه نشت دارای ویژگی های محلی منحصر به فرد می باشد، مقطع ذوزنقه با شیب 2=z در محدوده 5/2 > z > 5/1 حداقل دبی نشت را دارد. همچنین با توجه به نتایج آنالیز حساسیت متغیرها مشخص شد که پارامتر k بیشترین تأثیر را روی دبی نشت دارد. مدل gep عملکرد خوبی در شبیه سازی دبی نشت براساس همه پارامترها و برای هر کدام از شیب های جانبی کانال داشته است. معادلاتی که توسط gep حاصل شد توابعی صریح و دقیق می باشند که با کاربرد آنها می توان تلفات نشت از کانال های خاکی را در شرایط مشابه محاسبه کرد.