نام پژوهشگر: خدیجه شهرویی
خدیجه شهرویی مهبود فاضلی
تاریخ گرایی نوین یکی از رویکردهای جدید نقد ادبی است که در دهه ی 1970 و 1980م. شکل گرفت. این رویکرد نظریات مختلف و گوناگونی را در برمی گیرد و برای تفسیر متن از روش های متنوعی بهره می جوید. در این شیوه با برداشتن مرز بین تاریخ و ادبیات، ملاک و معیاری برای نقد ارائه می شود که بر مبنای آن بتوان به انعکاس ارتباط میان متن و زمینه ی تاریخی آن پرداخت. تاریخ گرایان نوین عقیده دارند که متن در نظام فرهنگی متشکل از گفتمان های درهم تنیده ی نویسنده، متن و خواننده مستقر است و برای تحلیل یک متن لازم است سه زمینه ی زندگی نویسنده، قوانین و دستورهای اجتماعی موجود در متن و شواهدی که در شکل گیری یک متن به کار گرفته شده اند و بیانگر موقعیت تاریخی آن متن هستند، بررسی شود. تاریخ گرایان نوین برای آشکارسازی ابعاد متون، متـن ها را در ارتباط با متون غیر ادبی و با ارجاع به گفتمان غالب یک دوره ی خاص قرائت می کنند. پژوهش حاضر درصدد است مجموعه اشعار قیصر امین پور، شاعر معاصر را بر اساس نقد تاریخ گرایی نوین بررسی کند. به این منظور ابتدا زندگی شاعر و گرایش های مختلف، فعالیت های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی او، سپس بازتاب وضعیت تاریخی و سیاسی و فرهنگی زمان شاعر در دوره های مختلف زندگی شعری او آنگونه که در متن مشهود است، بررسی شده و مجموعه اشعار او با ارجاع به گفتمان غالب هر دوره تحلیل گردیده است. بر اساس نتایج به دست آمده امین پور همپای تحولات جامعه ایران در سه دهه حیات شعری خود، مولفه هایی از گفتمان های سنت گرایی و آرمان گرایی انقلابی و جنگ؛ مدرنیسم و رمانتیک سرایی؛ تفکر فلسفی و بینش هستی شناسانه را در اشعار خود گنجانده است. همچنین نشانه هایی از تأثیرپذیری او از گفتمان پسامدرن مانند نسبی گرایی و چندگانه باوری در آخرین دفتر شعری او دیده می شود.