نام پژوهشگر: اسماعیل اسلانی کتولی

بررسی همزیستی گیاهان مرتعی با میکوریزا و تاثیر آن بر زی توده گیاهان، تحت سطوح رطوبتی و الگوهای آبیاری متفاوت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده منابع طبیعی 1391
  اسماعیل اسلانی کتولی   محمد جنگجو

در سال های اخیر، همزیستی گیاهان مرتعی با قارچ میکوریزا از جهت تاثیر بر پویایی جوامع گیاهی و نیز به عنوان ابزاری جهت احیاء اراضی تخریب یافته طبیعی مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش در قالب سه آزمایش مستقل، رابطه ی همزیستی قارچ میکوریزا با گیاهان مرتعی بررسی شده است. در آزمایش اول، وجود رابطه ی همزیستی بین 12 گونه گیاهی مرتعی در شرایط رویش در عرصه های طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. در گروه گندمیان، گونه های agropyron intermedium و bromus kopetdaghensis بیشترین همزیستی و گونه های stipa barbata و agropyron trichophorum کمترین همزیستی را با میکوریزا داشتند. در غیرگندمیان، گونه بوته ای artemisia aucheri بیشترین و گونه لگوم medicago sp. کمترین همزیستی را با میکوریزا ایجاد کردند. دو آزمایش دیگر در شرایط گلخانه بررسی شد. گونه علف گندمی agropyron cristatum، با دو گونه میکوریزا glomus mosseae و glomus intraradices تلقیح شده و تحت دو سطح رطوبتی 27% و 11% وزنی قرار گرفتند. تلقیح میکوریزا در هر دو سطح رطوبت باعث افزایش معنی دار زی توده ag. cristatum شد. بیشترین کارایی قارچ g. intraradices ، در سطح رطوبتی بالا و قارچ g. mosseae در سطح رطوبتی پایین حاصل شد. در آزمایش سوم، اثر سه عامل تلقیح میکوریزایی، سطوح رطوبتی (11% و 27%) و الگوی آبیاری (پالس و دائمی) بر گیاه علف گندمی agropyron desertorum به صورت ترکیب فاکتوریل بررسی شد. بر اساس نتایج، تیمارهای میکوریزا و سطح رطوبتی 27% باعث افزایش عملکرد و زی توده شد. g. mosseae تحت تیمار مرطوب دائمی و g. intraradices تحت تیمار مرطوب پالس بیشترین کلونیزاسیون را داشتند. به طور کلی، همزیستی با میکوریزا یک استراتژی سازگاری مفید برای گیاهان مرتعی محسوب می شود، اما برخی جدایه های میکوریزا در شرایط فراهمی رطوبت و برخی در شرایط خشکی می توانند رشد گیاه را افزایش دهند. پالس های آبی تنها زمانی که رطوبت کافی در خاک وجود دارد بر کلونیزاسیون موثرند.