حمید رشیدان عبدالرضا جعفریان
چکیده منطقه پیرمردان جزء قوس ولکانو-پلوتونیک ترود – کوه زر می باشد و در بخش شمالی زون ایران مرکزی قرار دارد.که شامل سنگهای ولکانیک به سن ائوسن هستند.این قوس ماگمایی وسعت زیادی دارد و در نواحی کوه زر – باغو کارهای تحقیقاتی توسط محققین مختلف انجام شده است اما در ناحیه پیرمردان که در واقع قسمت جنوبی این قوس ماگمایی است تا کنون کار ژئوشیمیایی و پترولوژیکی انجام نشده است که هدف این تحقیق انجام این مهم است. سنگهای آتشفشانی منطقه اکثراً از نوع تراکی آندزیت و ترکیب آنها بیشتر آندزیتی و کمتر بازالتی و داسیتی است که آفانیتیک بوده و بافت پورفیریتیک دارند. سنگهای منطقه مورد مطالعه براساس روش tas، در دو گروه آلکالن و ساب آلکالن ، ودر مجموع اکثر قریب به اتفاق آنها در محدوده تراکی آندزیت قرار می گیرند. شایان ذکر است به دلیل اینکه سنگهای مورد مطالعه ما از نوع آتشفشانی هستند به منظور تشخیص نوع سری ماگمایی روش صحیح تر استفاده از نمودار وینچسترو فلوید(winchester& floyd 1977) می باشد (به دلیل استفاده از عناصر غیر متحرک) بر اساس این نمودار، سنگهای مورد بررسی ما در محدوده ساب آلکالن قرار می گیرند.در نمودار تعیین اندیس پتاسیم ، سنگهای مورد مطالعه در سری کالکوآلکالن با پتاسیم بالا و سری شوشونیتی قرار می گیرد در نمودارهای دو متغیره، در صداکسیدهای tio2، cao، mgoو به میزان کمترal203، با افزایشsio2 روندی نزولی دارد که این روند با تبلور کانیهای مافیک توجیه پذیراست یا به عبارتی با تفریق ماگما ویا اختلاط ماگمای جدیدقابل انطباق است. در نمونه های مورد مطالعه عناصر nb، ta، ti آنومالی منفی نشان می دهند که این مورداز ویژگیهای بارز ماگماتیسم قوسی است. آنومالی مثبت ce، sr ،k می تواند ناشی از آلایش ماگما با مواد پوسته ای باشد تغییرات نسبت lree نسبت به hree ممکن است به دلیل منشأ ماگمای اولیه از ذوب بخشی گوشته فوقانی باشد که گارنت به عنوان تفاله ذوب بر جای مانده است.موقعیت تکتونیکی واحدهای سنگی منطقه مورد مطالعه طبق نمودارهای (pearce & can 1973)و (wood 1980) در محدوده بازالتهای کالک آلکالن واقع می گردد،که تنها مختص مناطق در حال فرورانش می باشد.در مورد ماگماتیسم منطقه دو نظریه وجود دارد1-ماگماتیسم مرتبط با فرورانش 2-آندزیتهای ناحیه از نوع کوهزایی می باشند .که با توجه به نتیجه گیری این تحقیق و همچنین مطالعات محققان پیشین ماگماتیسم ناحیه احتمالا ًاز نوع قوس مرتبط با فرورانش می باشد?
