نام پژوهشگر: فرزانه جلالی پور
فرزانه جلالی پور صفر فرج نیا
گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال (egfr) یک پروتئین 170 کیلو دالتونی است که با اتصال به لیگاندهای فاکتور رشد اپیدرمی (egf) و فاکتور رشد تمایز دهندهtgf?) ) باعث القا تکثیر سلولی می شود. فعالسازی مسیر پیامدهی egfr در سلول های سرطانی منجر به تکثیر سلولی، آنژیوژنز، متاستاز و کاهش آپوپتوز می شود. جهت درمان سرطان نیاز به عوامل ضد سرطان جدیدی است که بتواند میان سلول های بدخیم و سلول های نرمال تمایز قائل شود. گیرنده ی فاکتور رشد اپیدرمی با وجود بیان در سلول های نرمال، در انواع تومورها در سطح بسیار بالایی بیان می شود (4،5و6). شواهد مبنی بر نقش egfr در ایجاد انواع سرطان ها منجر به طراحی و تهیه عواملی شده است که به طور کاملا انتخابی این گیرنده را مورد هدف قرار می دهند. نشان داده شده است که درمان های ضد egfr نظیر آنتی بادی های منوکلونال علیه egfr تکثیر سلول های با بیان بالای egfr را هم در شرایط خارج سلول و هم در داخل سلول مهار می کنند (4و5). سایز بزرگ و نیمه عمر در گردش خون طولانی آنتی بادی های کامل مانعی برای نفوذ و توزیع آنها در تومور است و یکی از موارد محدودیت کاربرد آنها جهت مقاصد درمانی و تشخیصی می باشد. این مسئله اهمیت آنتی بادی های تک زنجیره ای را در درمان و تشخیص سرطان ها روشن می سازد (6 و7). آنتی بادی های تک زنجیره (scfv) از متداول ترین انواع آنتی بادی های نوترکیب هستند که به راحتی در انواع سیستم های بیانی تولید می شوند. این آنتی بادی ها دارای محل کامل اتصال آنتی ژن است که شامل نواحی متغیر زنجیره های سنگین(vh) و سبک (vl) بوده که در آنها دمین vh توسط یک قطعه اتصال دهنده یا لینکر قابل انعطاف به دمینvl متصل می شود. لینکر ها پلی پپتیدهایی با طول 10 تا 25 آمینو اسید هیدروفیلیک می باشد که از رایج ترین آنها لینکر دکاپنتا یا پانزده تایی(gly4ser)3 است. این نوع آنتی بادی عمدتا از ژنهای جدا شده از رده سلولی هیبریدومای موشی مشتق میشود و توانایی اتصال به آنتی ژن در آن مشابه آنتی بادی منوکلونالی است که از آن مشتق شده است (8).