نام پژوهشگر: رحمت اله فتاحی

مقایسه تأثیر عنوان و نشانی اینترنتی در ربط نتایج حاصل از بازیابی اطلاعات در دو حوزه علوم کشاورزی و علوم انسانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1388
  پریسا علامی   رحمت اله فتاحی

از زمانی که در شبکه جهانی اینترنت قابلیت های مناسبی، برای تولید و انتشار اطلاعات فراهم شده است، وب به ابزار مناسبی برای ذخیره و بازیابی اطلاعات تبدیل گشته است. این محیط دارای میلیاردها صفحه وب، هریک با موضوع خاصی شکل گرفته اند، است. برای بازیابی اطلاعات در این محیط ابزارها و راهبردهای متفاوتی وجود دارد که موتورهای کاوش متداول ترین ابزار مورد استفاده توسط کاربران این محیط است. موتورهای کاوش امکانات گوناگونی را برای محدود سازی دامنه جستجو و در نتیجه بالا بردن احتمال ربط نتایج بازیابی در نظر گرفتهاند. یکی از این امکانات، محدود کردن کلیدواژهها و عبارات جستجو به عنوان و یا نشانی اینترنتی است که تعداد نتایج جستجو را به طور معناداری کاهش میدهد و در عین حال احتمال ربط آنان را افزایش می دهد. موتورهای کاوش مدعی هستند که آنچه که از طریق محدود کردن عنوان و نشانی بازیابی میشود، از بیشترین ربط برخوردارند. هدف پژوهش مقایسه میزان ربط نتایج حاصل از محدودسازی عبارت جستجو به عنوان و نشانی اینترنتی در دو حوزه علوم انسانی و علوم کشاورزی از دید کاربر است. همچنین مقایسه میزان حضور کلیدواژه های مورد جستجو در عنوان و نشانی اینترنتی وب سایت های دو حوزه و نیز رابطه حاکم بر کلیدواژه های مورد جستجو و همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی وب سایت های حاصل از جستجو در موتورکاوش نیز از اهداف این پژوهش است. برای این منظور از تعداد 60 دانشجوی کارشناسی ارشد ترم سه به بعد که در حال انجام پایان نامه در دو حوزه کشاورزی و علوم انسانی هستند، استفاده شد. آنان با توجه به نیاز اطلاعاتی خود میزان ربط نتایج حاصل از محدودسازی عبارتهای جستجوی خود به عنوان و نشانی اینترنتی را بر اساس یک سیاهه وارسی تعیین نمودند. در ابتدا با استفاده از قسمت جستجوی پیشرفته موتور کاوش گوگل، کلیدواژه مورد نظر خود را در عنوان صفحات وب جستجو کردند و میزان ربط نتایج بازیابی شده را تعیین نمودند. سپس همان کلیدواژه را عیناً در قسمت نشانی اینترنی جستجو کردند و دوباره میزان ربط نتایج بازیابی شده را تعیین نمودند. نتایج پژوهش میزان ربط بیشتر نتایج حاصل از نشانی اینترنتی را نسبت به عنوان در حوزه علوم کشاورزی نشان داد. اما در حوزه علوم انسانی تفاوت معناداری بین میزان ربط نتایج جستجوی مبتنی بر عنوان و نشانی اینترنتی وجود نداشت. علاوه بر آن، پژوهش با استفاده از یک سیاهه وارسی به بررسی تعداد کلیدواژه های موجود در عنوان و نشانی اینترنتی دو حوزه پرداخت و بین تعداد کلیدواژه های موجود در عنوان و نشانی اینترنتی نتایج دو حوزه نیز تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج حاکی از آن است که هر چه تعداد کلیدواژه مورد جستجو کمتر باشد، میزان همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی بیشتر است و نیز هرچه میزان همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی بیشتر باشد، میزان ربط نتایج بالاتر خواهد بود. پژوهش نتیجه گیری می کند که کاربران با کنترل تعداد کلیدواژه های مورد جستجو نیز می توانند به موارد مرتبط تر دست یابند. همچنین موتورهای کاوش تخصصی می توانند با افزایش وزن دهی به کلیدواژه های موجود در نشانی اینترنتی می توانند نتایج مرتبط تری را رتبه بندی کرده و در اختیار کاربران خود قرار دهند.