نام پژوهشگر: لعیا اکبیا

بررسی نشانگرهای گفتمان در سرمقاله های برخی روزنامه های فارسی و انگلیسی بر اساس رویکرد فریزر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  لعیا اکبیا   شهلا شریفی

موضوع این پژوهش، بررسی نشانگرهای گفتمان در سرمقاله های برخی روزنامه های فارسی و انگلیسی براساس رویکرد فریزر(2005)، می باشد. این رویکرد تابه حال در تحقیقات زبانشناسان ایرانی بر روی زبان فارسی پیاده نشده است .این تحقیق، پژوهشی داده بنیان است. داده مورد استفاده، 76 سرمقاله روزنامه است. 28 سر مقاله از 4 روزنامه فارسی، با تعداد 25312 واژه و 48 سرمقاله از 4 روزنامه آمریکایی، با تعداد 25079 واژه انتخاب شدند و پس از یافتن نشانگرهای گفتمان، این عناصر زبانی بر اساس رویکرد فریزر(2005) - که نشانگرهای گفتمان را به چهار دسته تقابلی (cdm)، تفصیلی (edm) ، استنتاجی (idm) و زمانی (tdm) تقسیم می کنند -، طبقه بندی شده و از نظر تعداد، نوع، بسامد و توالی نشانگرها با هم، مقایسه، و شباهتها و تفاوتهای آنها مورد بررسی قرارگرفته است. سپس، معنادار بودن نتایج حاصل، با استفاده از جدول توافقی و آزمون «کی دو» تعیین گردید و نتایج زیر به دست آمد: در سرمقاله های منتخب روزنامه های فارسی، بیشترین نشانگرهای گفتمان ، به ترتیب نشانگرهای تفصیلی، تقابلی، استنتاجی و زمانی؛ و در سرمقاله های منتخب آمریکایی، به ترتیب، نشانگرهای تفصیلی، تقابلی، زمانی و استنتاجی می باشند. در داده فارسی، تعداد کل نشانگرها، تعداد نشانگرهای تفصیلی و استنتاجی، و همچنین، موارد توالی دو نشانگر باهم،بیشتر از داده انگلیسی است. در مقابل، تعداد نشانگرهای تقابلی و زمانی، در سرمقاله های آمریکایی بیشتر از تعداد آنها در داده فارسی است. در سرمقاله های فارسی، نشانگرهای تفصیلی، و در سرمقاله های انگلیسی زبان، نشانگرهای زمانی بیشتر از سایر نشانگرها در توالی ها حضور دارند. با توجه به معنادار بودن تفاوتها، می توان نتیجه گرفت که – براساس داده تحلیل شده- در شیوه نگارش سرمقاله فارسی،استفاده از نشانگرهای گفتمان بیشتر از سرمقاله انگلیسی است، مباحث حالت توصیفی دارند، نتیجه گیری بسیار زیاد است و از رابطه زمانی، بسیار کم استفاده می شود. حال آنکه، در سرمقاله انگلیسی، مباحث بیشتر به صورت تقابلی و بحث انگیز مطرح می شوند، از روابط زمانی استفاده زیادی می شود و نتیجه گیری بسیار کم است.