نام پژوهشگر: مژگان منبری
مژگان منبری جواد اسحاقی راد
چهار رویشگاه طبیعی (ملونه، اوصالوی کاظم، قوشچی و ربط) سنجد (elaeagnus angustifolia) در استان آذربایجان غربی انتخاب گردید. آماربرداری صد در صد مشخصه های کمی درختان شامل قطر برابر سینه، ارتفاع، سطح تاج پوشش، تعداد جست، مبدا درختان در فرم های آماری ثبت گردید. spss 18 برای تجزیه و تحلیل آماری و یافتن روابط بین متغیرها مورد استفاده واقع شده است. میانگین قطر برابر سینه در مناطق ملونه، اوصالوی کاظم، قوشچی وربط به ترتیب 26/14، 69/11، 52/22 و 62/18 سانتی متر اندازه گیری گردید. میانگین ارتفاع منطقه قوشچی نیز بیشتر از بقیه مناطق و 16/6 متر اندازه گیری شد. میانگین ارتفاع مناطق ملونه، اوصالوی کاظم و ربط نیز به ترتیب 13/5، 05/5 و 11/4 متر بدست آمد. برای مقایسه مشخصات کمی و میزان تولید در نواحی مختلف از آزمون کروسکال والیس و من ویتنی یو تست که آزمون های ناپارمتری هستند استفاده شده است. نتایج نشان داد که از نظر آماری هیچ گونه اختلاف معنی داری در میران تولید سه ناحیه وجود نداشته است هر چند در اندازه و شکل محصول تفاوت قابل ملاحظه بوده است. بیشترین سطح تاج پوشش نیز مربوط به قوشچی و ربط به ترتیب با 26/22 و 43/18 مترمربع اندازه گیری شد. سطح تاج پوشش در مناطق اوصالوی کاظم 38/16 مترمربع و در ملونه 25/13 مترمربع اندازه گیری گردید. بیشترین درختان شاخه زاد در منطقه ربط با 5/62 درصد و در منطقه قوشچی با 16/62 درصد از کل درختان سنجد وجود داشته است. در منطقه ملونه 49 درصد و در منطقه اوصالوی کاظم 94/45 درصد درختان دانه زاد بودند. بین متغیر ارتفاع و تاج پوشش با قطر برابر سینه به عنوان متغیر مستقل رابطه رگرسونی یافت شده است. همچنین بین میزان تولید به عنوان متغیر وابسته با متغیرهای مستقلی مانند ارتفاع و سطح تاج پوشش رابطه رگرسیونی وجود داشته است. تجزیه و تحلیل اطلاعات خاک مناطق نیز از روش مولفه های اصلی (pca) و با استفاده از نرم افزار 5pc-ord انجام شد. نتایج بدست آمده از آنالیز مولفه های اصلی نشان می دهد که از میان مشخصه های بررسی شده خاک، پتاسیم به عنوان مولفه اصلی 63/97 درصد و بافت خاک 21/2 درصد به عنوان مولفه دوم بیشترین تغییرات خاک مناطق را توجیه می کنند و بقیه عوامل تاثیر چندانی نداشته اند. بر اساس نتایج بدست آمده در مناطقی که میزان پتاسیم خاک بیشتر بوده میوه های سنجد از نظر وزن و کیفیت محصول بهتری تولید کرده اند. بطوریکه میوه های منطقه اوصالوی کاظم محصول بهتری داشتند و پتاسیم خاک بالاتر بود.