انجام هرکاری، و در آن میان آموختن، انگیزهی ویژهی آن کار را میخواهد. از دیدگاهی سازایی گرانه، انگیزهی آموختن همان چیز یا بازنمایی ی چیزی است که آموزنده ساخته است که چرایی و چگونگی ی آغاز، پیگیری، و انجام کار آموختن را فرا میدهد. از آن جا که انگیزه ها هم ساخته شده ی ذهن آموزنده گان هستند گوناگونی در آن ها بسیار است. این گوناگونی یکی از پدیدآورنده گان گوناگونی ای است که آموزنده گان در کنش آموختن از خود نشان می دهند. ولی دامنه ی این گوناگونی ها را می توان، با به کارگیری ی راه کارهایی، به کمینه ای کاهش داد تا سودبخشی ی آموزشگاه ها بهینه شود. این کار تنها هنگامی شدنی است که این راه کارها شناخته شده باشند و از سوی آموزش یاران و آموزنده گان به کار گرفته شوند. ناآشنایی ی آموزشیاران با راه کارهای بهبود انگیزه ی آموختن درآموزندهگان زمینه ساز نه تنها ناسودبخشی ی آموزشگاه ها که ازدست دادن سرمایه های کلان کشوری است. گواهی های دردست گویای این ناسودبخشی و زیان باری درپهنه ی آموزشی ی ایران زمین هستند. پرسشی که از این زمینه برمی خیزد این است که آیا کتاب های درسی ی دانشگاهی دربرگیرنده ی چنین راه کارهایی هستند و این راه کارها برخاسته از نگره های امروزی در زمینه ی انگیزش اند؟ در راستای پاسخگویی به این پرسش ها، محتوای یازده کتاب دانشگاهی در زمینه ی انگیزش، با به کارگیری ی نگرش نامه ای که برای این کار ساخته شد، بررسی و راه کارهای برآمده از دیدگاه های رفتارگر، شناخت گر، انسان گر، و سازایی گر در آن ها شناسایی گردید. سپس میزان دربرگیرنده گی ی راه کارهای سازایی گر از سه دسته ی دیگر هم بررسی شد تا سیاهه ای امروزی از راه کارهای بهبود انگیزش به دست آید. گزینش کتاب ها بر پایه ی میزان کاربرد و تاریخ چاپ انجام گرفت. یافته ها گویای آنند که همان روند بهبودی ای که در گذر تاریخ در دیدگاه های رفتارگر، شناخت گر، انسان گر، وسازایی گر دیده می شود، در راه کارهای بهبود انگیزش برآمده از آن ها هم هست و سیاهه ی به دست آمده از راه کارهای سازایی گر گویای بهبودیافته گی و دربرگیرنده گی ی راه کارهای برآمده از دیدگاه های پیشین است. این سیاهه می تواند راهنمای سودبخشی برای آموزش یاران و آموزنده گان در زمینه ی بهبود انگیزه باشد.