نام پژوهشگر: سیده ریحانه زاهدی پور

بررسی و تدوین معیارهای استفاده از رنگ با تأکید بر شخصیت فضا (نمونه موردی: ورودی باب الرضا حرم مطهر امام رضا «ع»)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1391
  سیده ریحانه زاهدی پور   محمدرضا پورجعفر

پژوهش حاضر در پی یافتن معیارهای استفاده از رنگ در ورودی فضاهای مذهبی با توجه به شخصیت این فضاها می باشد. در کنار نور و آب، رنگ به عنوان یکی از سه عنصر زیبایی شناسی معماری اسلامی می باشد که با توجه به فرایندهای احساسی و ادراکی فرد در محیط و نیز ارتباطی که با زمینه و شخصیت فضای شهری دارد، در طراحی فضاها به کار گرفته نمی شود. در واقع از آنجایی که عدم توجه کافی به موضوع تمایز بین شخصیت فضاهای شهری - که هم ابعاد ظاهری و هم ابعاد درونی فضا را تحت تأثیر قرار می دهد- باعث شده است که گاهاً بر شخصیت فضاهای جمعی مهم نظیر فضاهای مذهبی خدشه وارد شود، این موضوع در پژوهش حاضر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته شده است. در این پژوهش ورودی باب الرضای حرم مطهر رضوی با استفاده از روشهای توصیفی، تحلیلی و تاریخی و با تکیه بر داده های اسنادی و میدانی( پرسشنامه و...)، به عنوان نمونه موردی تحلیل و طراحی شده است. بکارگیری روش توصیفی در دریافت مفاهیم نظری و بکارگیری روش تحلیلی - تاریخی در دریافت تجارب جهانی سبب گردید که عوامل تأثیرگذار در شخصیت ورودی فضاهای مذهبی بصورت عوامل ظاهری( رنگ، پلان، عناصر مستقر در فضا) و عوامل درونی(جو حاکم بر فضا و سلسله مراتب حضور) تعیین گردد. دریافت نظرسنجی از استفاده کنندگان از ورودی باب الرضا نیز باعث حصول توقعات موضعی از ورودی فضاهای مذهبی گردید. نتیجه حاصل اینکه استفاده از رنگ در ورودی فضاهای مذهبی با توجه به شخصیت این فضاها می بایست مبتنی بر ساختارهای رنگی روشن، شاد، فروزان و چشم گیر باشد که فضا را به گونه ای منحصر به فرد، به یادماندنی، نشانه ای، آرامش بخش، سلسله مراتبی و روحانی جلوه داده و محیطی ساده، استوار، معنوی و در عین حال خودمانی که حس دعوت کنندگی آسانی داشته باشد را فراهم سازد.