نام پژوهشگر: بهرام عنانی

فضاهای برهمکنش در شرق ایران بر اساس یافته های باستان شناختی محوطه کله کوب سرایان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  بهرام عنانی   روح اله شیرازی

محوط? کله کوب در میان زمینهای زراعی، در جوار شهر آیسک از توابع شهرستان سرایان در شمال غربی خراسان جنوبی واقع گردیده است. این محوطه در 33 درجه و 52 دقیقه و 56 ثانیه طول جغرافیایی و 58 درجه و 21 دقیقه و 54 ثانیه عرض جغرافیایی و ارتفاع حدود 1258 متر از سطح آب های آزاد واقع گردیده و مساحتی بالغ بر 7 هکتار را شامل میmشود. هدف از انجام این پژوهش معرفی شاخصه های فرهنگی و نیز تعاملات و برهمکنش های صورت گرفته در هزاره های چهارم و سوم پ.م در جنوب خراسان می باشد. در این پژوهش تلاش می شود تا با استفاده از طبقه بندی و گونه شناختی داده های بدست آمده و مقایسه با مناطق همجوار، اهمیت جایگاه جنوب خراسان در ارتباطات و برهمکنش های منطقه ای، با تأکید بر قرارگیری محوط? کله کوب در میان? فضاهای بزرگ ارتباطی شرق و غرب، روشن شود. داده های بدست آمده از این محوطه شامل سفال، ابزار سنگی، مهره، مهر مشبک مفرغی، سنگ لاجورد و سنگ یشم می باشد. سفال ها شامل طیف وسیعی از سفال های ساده تا کاسه های لبه واریخته بوده که نشان از مسکون بودن محوطه در دوران آغاز نگارش دارد. شناسایی سنگ لاجورد و مهره هایی از قبیل مهره های عقیق جگری نیز بدون شک نشان از تجارت و مبادله با محوطه های مشابه از قبیل شهر سوخته در جنوب شرق و همچنین محوطه های آسیای مرکزی دارد و یا حداقل نشان می دهد که در مسیر تجارت از شمال افغانستان به بین النهرین قرار داشته است. با توجه به مستندات موجود، محوط? کله کوب نقش مهمی را در مبادلات درون منطقه ای و حتی فرامنطقه ای ایفا می کرده است. موقعیت این محوطه به گونه ای است که با قرارگیری آن در شاهراه ارتباطی شرق و غرب، تحت تأثیر تحولات موجود بین این مناطق قرار گرفته و در تعاملات اقتصادی و شاید سیاسی در طول آغاز نگارش ایفای نقش کرده است.