نام پژوهشگر: جاوید دیداری
جاوید دیداری فرشاد تجاری
هدف اصلی این تحقیق ساخت و هنجاریابی مقیاس ارزیابی تصمیم کناره گیری در ورزش براساس الگوی ارزیابی تصمیم کناره گیری ورزشکاران (فرناندز و همکاران، 2006) بود. در این تحقیق زمینه یابی هنجاری، پس از مرور ادبیات پژوهش و انجام مطالعات کیفی، 187 عبارت برای مقیاس طراحی شد و طی آزمایش مقدماتی به 109 عبارت تقلیل یافت. برای اجرای مرحله اصلی، مقیاس 109 عبارتی توسط 405 ورزشکار مرد و زن از رشته های تیمی و انفرادی مختلف (سن 4.9±22.82 سال، سابقه ورزشی 4.7±9.9 سال و سابقه ورزش قهرمانی 4.03±6.9 سال) که در تیم های ملّی و استانی برای رقابت در مسابقات قهرمانی بین المللی و کشوری در سال 1388 مشغول تمرین بودند تکمیل شد. پس از تحلیل عاملی، عبارت های مقیاس به 57 عبارت روی چهار عامل شامل ضددافعه (26 عبارت، 0.93=?)، دافعه (13 عبارت، 0.91=?)، جاذبه (10 عبارت، 0.909=?) و ضدجاذبه (8 عبارت، 0.896=?) کاهش یافت که در مجموع 42.2 درصد واریانس کل را توضیح دادند. آماره های برازش مدل نشان داد که مدل اندازه گیری چهار عاملی، برازش قابل قبولی با داده های گردآوری شده دارد. تحلیل ممیزی برای تعیین روایی همزمان نشان داد که عوامل مقیاس، در 57.4 درصد از پیش بینی های خود قادرند ورزشکاران در آستانه کناره گیری را دو سال قبل از کناره گیری از ورزشکاران درگیر در ورزش قهرمانی تمیز دهند. همسانی درونی برای مقیاس نهایی 0.893 و پایایی بازآزمایی 0.874 بدست آمد. در ادامه، هنجارهای کلی، سنی، جنسیتی و ورزشی ارائه گردید. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون های تعقیبی مربوطه نشان داد، با وجود اینکه اثر اصلی وضعیت اشتغال و نوع رشته ورزشی بر عوامل مقیاس تصمیم کنارگیری از لحاظ آماری معنی دار نیست (0.05<p)، اما اثر اصلی رده سنی، جنسیت، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی ادراک شده، سابقه مشارکت رسمی در ورزش، سابقه رقابتی، سابقه عضویت در تیم ملّی، سابقه قهرمانی معنی دار است (0.05>p). همچنین مشخص گردید که 84.4 درصد از شرکت کننده ها برای کناره گیری موفق از ورزش زمان بندی دارند. ارتباط زمان برنامه ریزی شده بجز با وضعیت اقتصادی ادراک شده (0.05<p)، با تصمیم کناره گیری، سن، سطح تحصیلات، سابقه ورزشی، سابقه رقابتی، سابقه قهرمانی ملّی و سابقه قهرمانی بین المللی از لحاظ آماری معنی دار بود (0.05>p). تحلیل رگرسیون نشان داد که تصمیم کناره گیری (0.13-=?) و سن تقویمی (0.588-=?) قادر هستند 39.2 درصد از واریانس زمان برنامه ریزی شده برای کناره گیری موفق را توضیح دهند. براساس تحقیق حاضر، مقیاس اندازه گیری تصمیم کناره گیری در ورزش از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است.