چکیده هدف: بسیارند آزمون هایی که در سطح کشور برگزار می شوند و همه مدارس از این آزمون ها استفاده می کنند تا به کمک آنها اطلاعاتی درباره خصوصیات دانش آموزان و پیشرفت آنان به دست آورند. این پژوهش با هدف مطالعه تأثیر آزمون های موسسات آموزش آزاد علمی بر پیشرفت تحصیلی و تاثیر آن بر ویژگیهای روانشناختی مترتب آن در دانش آموزان پسر پیش دانشگاهی رشته علوم تجربی در شهرستان خوی اجرا شده است.این پژوهش با رویکرد توصیفی- پیمایشی و روش تمام شماری برروی نمونه ای به تعداد 360 نفر از دانش آموزان پسر پایه چهارم دبیرستان رشته علوم تجربی در شهرستان خوی انجام شده است. از این تعداد 220 دانش آموز شرکت کننده و 140 دانش آموز غیرشرکت کننده در آزمون های موسسات آموزش آزاد علمی بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل نمرات زیست شناسی نیمسال اول دانش آموزان و پرسشنامه های: عزت نفس کوپر اسمیت ، سیاهه اضطراب امتحان ابوالقاسمی و همکاران، انگیزش پیشرفت هرمنس، مقیاس خودکارآمدی محقق ساخته بود. پایایی پرسشنامه های فوق با ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب: 83/0، 94/0، 80/0 و 95/0 محاسبه شد. در نهایت داده های خام با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آماری t مستقل دوگروهی برای مقایسه میانگین ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته های این پژوهش نشان داد بین شرکت در آزمون و عزت نفس دانش آموزان تفاوت جزیی وجود دارد و معنی دار نمی باشد، همچنین بین شرکت در آزمون و پیشرفت تحصیلی، انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی و اضطراب امتحان تفاوت معنی داری وجود دارد. آزمون ها بر پیشرفت تحصیلی، انگیزش پیشرفت، اضطراب امتحان و خودکارآمدی دانش آموزان تأثیر گزار بوده و بر عزت نفس دانش آموزان تأثیرگزار نبوده اند.