نام پژوهشگر: ناهید عبدالهی شترخفت

بررسی(تحلیل محتوای) مفاهیم ایثار و شهادت در کتاب های فارسی مقطع ابتدایی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  ناهید عبدالهی شترخفت   محمدرضا رسولی

در پژوهش حاضر مفاهیم مربوط به ایثار و شهادت در کتاب های فارسی مقطع ابتدایی مورد بررسی قرار گرفته است. اصلی ترین و مهم ترین هدف تجزیه و تحلیل مفاهیم مرتبط با شهید و شهادت در کتب فارسی مقطع ابتدایی و شناسایی ابعاد این موضوع است و پیدا کردن مقوله های مرتبط با آن می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتواست و واحد تحلیل نیز یک کلمه در نظر گرفته شده و جامعه آماری این تحقیق کلیه کتب فارسی مقطع ابتدایی استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از جداول و نمودار بصورت طبقه بندی شده ارائه شده است. در مجموع 10 کتاب مشتل بر 5 کتاب "بخوانیم" و 5 کتاب "بنویسیم" مورد بررسی قرار گرفت کلیه درس های کتاب فوق که شامل 226 درس بودند که برای هر کدام از آنها پرسشنامه معکوسی طراحی و به انجام رسید که نتایج متعددی به دست آمدکه عموما حاکی از عدم پرداخت مناسب به مساله ایثار و شهادت در کتب فارسی مقطع ابتدایی می باشد. از مجموع 226 درسی که مورد بررسی قرار گرفت 70 درس واژگان و مفاهیم مستقیم یا غیر مستقیم مرتبط با ایثار و شهادت را مورد توجه قرار داده اند. بر اساس دادههای ارائه شده در جدول فوق(مندرج در متن پایان نامه)، میزان توجه به مطالب ایثار و شهادت (ادغام و جمع شده 19 عنوان پرسشنامه) در کتابهای مقاطع ابتدایی بسیار کم بوده به ترتیبی که 92.9 درصد اصلاً توجه نداشتند و فقط 7.1 درصد توجه کمی داشتهاند. مفاهیم که به صورت غیر مستقیم به موضوعات ایثار و شهادت اشاره داشته اند کمتر مورد توجه قرار گرفته است. میزان اشاره به مطالب ایثار و شهادت (ادغام و جمع شده اشارههای 19 عنوان پرسشنامه) در کتابهای مقاطع ابتدایی بسیار کم بوده به ترتیبی که 98.6 درصد اشارهای نداشته و فقط 1.4 درصد اشاره غیرمستقیم داشتهاند. عموما بین مقاطع تحصیلی مختلف و مفاهیم مرتبط با ایثار و شهادت رابطه مستقیم یا غیر مستقیمی نمی توان یافت و تنها در مورد کلمه شهید ،فداکاری و پرچم است که رابطه معنا داری را میتوان بین مقاطع تحصیلی و میزان توجه به این چند واژه پیدا کرد که یک رابطه مستقیم است یعنی اینکه هر اندازه مقطع تحصیلی بالاتر می رود میزان توجه به واژه شهید،فداکاری و پرچم بیشتر می شود و در دیگر موارد رابطه ای را نمی توان یافت. هر چند که انتظار می رفت در مقاطع بالاتر شاهد توجه بیشتری به این مفاهیم باشیم