نام پژوهشگر: نجمه افشاری

تحلیل مردم شناختی زمینه ها و شیوه های یاریگری (دگریاری- همیاری- خودیاری) در شهرستان جیرفت (یاریگری جامعه شهری)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  نجمه افشاری   حمیدرضا کریمی درمنی

موضوع این پژوهش درباره یاریگری های سنتی در جامعه شهری جیرفت است. از آنجایی که همکاری ها جزیی جدا ناپذیر از زندگی اجتماعی است و در هر جامعه از جمله شهر تاریخی جیرفت عوامل محیطی،اجتماعی و فرهنگی به شکل های مختلفی پدیدار می شود. لذا به درستی پدیده ای است اجتماعی با زمینه ها و ابعادی نظیر مردم شناختی، اقتصادی، سیاسی، دینی، حقوقی، تاریخی، اقلیمی، جغرافیایی و... در این پژوهش سعی شده است ضمن پرداختن به ماهیت همکاری ها و چگونگی شکل گیری آن در نهادهایی نظیر خانواده، شبکه خویشاوندی،مسجد،بازار،وقف،محله و... پرداخته شود. در این پژوهش مشخص شد که این همکاری ها و یاری گری ها در جامعه شهری جیرفت خود به خودی و اختیاری نیست،بلکه بر پایه قواعد اجتماعی سنتی موجود شکل می گیرد.این همکاری ها و یاریگری ها بر اثر نفوذ مذهب در اجتماع شهری جیرفت حالت فعال داشته که به طوری که خود مردم شهر دشواری های اجتماعی را حل می نمایند. نقش نفوذ شبکه خویشاوندی در جامعه شهری جیرفت نشان می دهد رهبران چنین گروه هایی هنوز هم در حل مسائل و دشواری های زندگی خانوادگی،رفع اختلافات و التیام بخشیدن به مصائب خانواده ها توانمندند. مسجد در شهر سنتی جیرفت از جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که بسیاری از مراسم اجتماعی،فعالیت های آموزشی و امور خیریه ،تشکیل صندوق های قرض الحسنه ،شناسایی خانواده های نیازمند و کمک به آنان در تسریع امر ازدواج بویژه تهیه جهیزیه از طریق یاریگری بین مردم انجام می پذیرد. بازاریان و اصناف در شهر جیرفت در زنده نگه داشتن آئین های سوگواری و اعیاد ملی نقش اصلی را بر عهده دارند. روحیه یاریگری بویژه دگر یاری در نزد بازاریان بسیار قوی است. نکته قابل تآمل در همکاری هایی که در شهر جیرفت انجام می گیرد رابطه نزدیک و گاه بسیار پیچیده آن با آداب و رسوم و فرهنگ جامعه است.