چکیده موضوع این پژوهش، تناسبات در طراحی کتیبه های ظروف سفالین نیشابور در قرون 3و4 ه.ق. می باشد. این پژوهش شامل بررسی سفالینه های کتیبه دار نیشابور و تناسبات به کاررفته در طراحی آن ها با توجه به نقش شدن برروی این ظروف سفالین است که دراین پایان نامه به بررسی تناسبات مابین کتیبه ها بااجزای دیگر پرداخته شده است. نوع پژوهش، توسعه ای، روش تحقیق کتابخانه ای، شیوه ی گردآوری اطلاعات اسنادی-تاریخی و ابزار گردآوری اطلاعات، فیش برداری، مشاهده و تصویربرداری از کتب و آثار تاریخی موزه ها می باشد. این پژوهش باتکیه بر تصاویر بسیاری از سفالینه ها ی نیشابور انجام پذیرفته است و سپس به دو روش کمی و کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. بامطالعه برروی کتیبه های ظروف سفالین نیشابور در قرون 3و4 ه.ق. و باتوجه به پیشینه ی دو هنر خطاطی و سفالگری خصوصا در پس از اسلام و مقایسه این کتیبه ها با نقوش غیرنوشتاری و هم چنین باتوجه به ویژگی های ظروف سفالین و رابطه ی آن باکتیبه ها،به این نتیجه می رسیم که برای طراحی این کتیبه ها در ظروف و هم چنین قرارگیری این عناصر در یک ترکیب بندی مشخص نسبت های متفاوتی همراه باتفکر به کارگرفته شده است که توانسته روابط معنایی نغزی را نیز به وجود آورد. در این پژوهش به صورت اختصاصی به ارتباط بین عناصر و عوامل تجسمی دررابطه با کتیبه ها، نقوش و کتیبه ها و هم چنین کتیبه ها با ظرف پرداخته شده است و هم چنین چگونگی استفاده از این عناصر و عوامل در سفالینه های کتیبه دار نیشابور در قرون 3و4 ه.ق. مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش علاوه بر بیان نقش زبان بصری درفهم بهتر، محتوای آشکار و پنهان این سفالینه ها، می تواند توضیحی دررابطه با میزان زیبایی و هم چنین ماندگاری این سفالینه های شگرف تا عصر حاضر را به دست دهد و این خود وجه تمایز این پژوهش با سایر تحقیقاتی است که درزمینه ی بررسی کتیبه های ظروف سفالین نیشابور در قرون 3و4 ه.ق. انجام شده است. درپایان این نتیجه به دست آمده است که طراح و سفالگر باتوجه به برقراری تناسبات درترکیبی بدیع در زبان بصری سفالینه ها سعی در انتقال بهتر پیام و محتوای این آثار که متاثر از تمامی عوامل اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و فرهنگی زمان خود بوده، داشته است.