نام پژوهشگر: ریحانه نوروزی مهیاری
ریحانه نوروزی مهیاری فرشاد کیانی
در حال حاضر ارزیابی فرسایش خاک و تولید رسوب به عنوان یکی از بحث های مهم در مدیریت حوضه های آبخیز مطرح و به عنوان یکی از نگرانی های مهم اغلب کشورهای در حال توسعه محسوب می شود و دست یابی به آمار دقیق در مورد میزان فرسایش خاک و رسوب در حوضه های آبخیز به منظور اجرای برنامه های حفاظت خاک و تعیین روش های مبارزه با فرسایش و کاهش تولید رسوب ضروری است. در استان گلستان نیز روند تخریب منابع و فرسایش خاک از معضلات مهم به شمار می رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تولید رسوب و روا ن آب در کرت های آزمایشی در سه کاربری جنگل، نهال کاری و جنگل دست خورده با استفاده از بارش طبیعی در حوضه شصت کلاته در استان گلستان انجام شد. برخی ویژگی های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاک منطقه شامل هدایت الکتریکی، واکنش خاک، درصد کربن آلی، آهک، نیتروژن کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، فسفر قابل جذب، درصد رس، سیلت و شن خاک، جرم مخصوص ظاهری، میانگین وزنی قطر خاکدانه، شاخص خمیری، سطح ویژه و تنفس میکروبی خاک اندازه گیری شد. تمامی خصوصیات اندازه گیری شده به جز هدایت الکتریکی، در کاربری جنگل با کاربری نهال کاری و جنگل دست خورده تفاوت معنی دار نشان دادند. مقادیر هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، سیلت، میانگین وزنی قطر خاکدانه، سطح ویژه، و تنفس میکروبی خاک در کاربری جنگل بیشترین میزان را به خود اختصاص داده و در کاربری جنگل دست خورده بیشترین میزان واکنش خاک، جرم مخصوص ظاهری، درصد رس، شن و مشاهده شد. جهت اندازه گیری فرسایش تعداد 9 کرت به ابعاد 2 در 2 متر در سه کاربری نصب گردید. نتایج نشان داد در بارش هایی با مقادیر 7/1 تا 4/14 میلی متر، میزان رسوب در منطقه ی جنگلی از 007/0 تا 95/19 گرم متغیر بود، میزان رسوب در منطقه ی نهال کاری از 13/0 تا 87/11 گرم و در منطقه ی جنگل دست خورده از 26/0 تا 94/43 گرم اندازه گیری شد. میزان رواناب در منطقه ی جنگلی از 23/0 تا 25 لیتر، در منطقه ی نهال کاری از 1/0 تا 1/16 لیتر بدست آمد و در منطقه ی جنگل دست خورده از 27/0 تا 25 لیتر بود