چکیده: التهاب پاسخ فیزیولوژیکی به انواع مختلف تخریب های بافتی است . التهاب نورونی حاد در ابتدا با افزایش تخریب نورون ها همراه بوده ولی ممکن است حتی با ایجاد پلاستیسیتی نورونی باعث بهبود قابل ملاحظه عملکرد نورون ها شود. فرایندهای مزمن التهاب نورونی در بسیاری از شرایط پاتولوژیکی همانند بیماری های خود ایمنی و بیماری های نورودژنراتیو موجب از دست رفتن پایدار نورون ها می شود. مصرف مرفین به صورت مزمن باعث ایجاد التهاب نورونی و رفتار جستجوگرانه اعتیادی در موش های صحرایی می گردد. خصوصیات ضد اکسیدانی و ضد التهابی و ضد دردی عصاره آبی الکلی مرزه خوزستانی ثابت شده است. بنابراین مطالعه حاضرجهت بررسی اثرات عصاره مرزه خوزستانی بر التهاب نورونی و رفتار جستجوگرانه اعتیادی ناشی از مرفین طراحی شده است. جهت القای شرطی شدن به مرفین حیوانات به مدت 6 روز متوالی mg/kg12 مرفین را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند و گروهای درمانی دوزهای مختلف عصاره ( mg/kg12 و 25 و50 ) را 40 دقیقه قبل از مرفین و به صورت خوراکی دریافت کردند. برای بررسی رفتار جستجوگرانه اعتیادی از تست ترجیح مکان شرطی (cpp) استفاده شد. جهت القای التهاب نورونی در کشت اولیه سلولهای نورون-گلیا، این سلولها با مرفین(mµ10) به مدت 72 ساعت تیمار شدند. عصاره مرزه خوزستانی (g/mlµ100) جهت بررسی خاصیت ضد التهابی آن به کار برده شد و پروتئینهای درگیر در التهاب gfap, p38) ) به روش ایمونوبلاتینگ ارزیابی شد. نتایج ما نشان داد که تزریق مرفین به مدت 6 روز باعث وابستگی به مرفین و افزایش زمان ماندن حیوان ها در خانه شرطی شدن (رفتار جستجوگرانه اعتیادی) می شود و عصاره توانست رفتار جستجوگرانه اعتیادی را کاهش دهد وهمچنین مرفین بیان gfapو p38 را درسلولهای نورون-گلیا افزایش داد و عصاره توانست بیان این دو پروتئین را کاهش دهد. روی هم رفته نتایج ما نشان می دهد که مرفین باعث ایجاد التهاب نورونی می شود و عصاره ما توانسته این التهاب را کاهش دهد که از مکانیسم های آن کاهش فعال سازی گلیا و gfap و به دنبال آن کاهش فاکتورهای پیش التهابی و همچنین کاهش بیان پروتئین p38 می باشد. این خواص ضد التهابی عصاره بیشتر ناشی از وجود ترکیباتی مانند کارواکرول و پلی فنولیک در این گیاه می باشد. کلمات کلیدی: عصاره مرزه خوزستانی ، التهاب نورونی، ترجیح مکان شرطی ، مرفین، فعال شدن گلیا، gfap،p38