نام پژوهشگر: ناهید آیینی

تصویرپردازی از شخصیت امام (ع) در ملحمه عبد المسیح انطاکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  ناهید آیینی   مرتضی قایمی

حماسه آثار وصفی است که مبتنی بر اعمال پهلوانی،مردانگی، افتخارات وبزرگی های یک قومیا یک فرد. ادبیات قدیم عرب تقریباً از این نوع ادبی تهی می باشد و این نوع حدوداً از اوایل قرن بیستم به صورت رسمی شکل گرفت و رشد نمود. یکی از علل پیدایش این گونه آثار، این است که آن ها،بیانگر تاریخ،آرمان ها و آرزو های پر غرور و افتخار آمیز یک ملت است و شاعر با سرودن آن به مجد و سرفرازی گذشته ی خویش بازمی گردد.در این میان چند تن از شاعران زندگی و شخصیت عظیم امام علی(ع) را برای سرودن حماسه خویش انتخاب نمودند تا ایشان را به عنوان الگوی برتر به جهان معاصر معرفی نمایند و جالب آن که تعدادی از این شاعران مسیحی هستند از جمله آن ها عبد المسیح انطاکی می باشد.وی در 16 شباط 1874 در شهر حلب به دنیا آمد و بعد از انجام فعالیت های ادبی، به سرودن اثر ارزشمند « ملحمه امام علی (ع) » ( مشتمل بر 5595 بیت ) پرداخت که با استادی و هنرمندی تمام جریانات زندگی امام علی (ع) و فضائل و مناقب و دلاوریها و شجاعتهای ایشان و فصاحت و بلاغت و برخی از خطبه ها و حکمت های آن حضرت و حوادث تاریخی زمان امام علی (ع) را در قالب شعر به تصویر کشیده است.زبان شعر انطاکی، زبانی ساده و بی تکلف است و صبغه تعلیمی و بیان گزارش گونه بر شعر او غلبه دارد. کاربرد صور خیال در شعر وی متعادل است و علت اصلی آن، این است که شعر دینی و تعلیمی ظرفیت کمتری برای به کار گیری آزاد صور خیال دارد. تصویر سازی های انطاکی در حکم ابزاری است برای وصول به معانی مورد نظر وی که همان ذکر ساده و همه فهم جریانات زندگی امام علی (ع) است. بیشترین حجم از صور خیال در شعر او مربوط به تصاویر استعاری است که این امر به تصاویر شعریش تحرک و پویایی بخشیده .