چکیده: از زمان اکتشاف نفت تا به امروز این منبع طبیعی نقش اساسی و غیرقابل انکاری در عرصه سیاست داخلی و خارجی ایفا کرده است. به طوریکه تعیین کننده بسیاری سیاست های اجرایی بوده است. و گذشته از اینکه مشکل گشای بسیاری از کمبودهای اقتصادی در مقاطع مختلف تاریخی بوده است، گاهی نیز به عنوان اهرم فشار برای نیل به مقاصد و منافع سیاسی و اقتصادی به کار رفته است. درحالیکه کسی تصور نداشت نفت به این درجه از اهمیت برسد، جای خود را در تاریخ ایران بازکرد و پشتوانه اساسی برنامه های اقتصادی برای توسعه صنعتی کشور شد. منتهی به دلیل اینکه نخستین بار دول خارجی بودند که از اکتشاف و استخراج نفت حمایت کردند، این منبع عظیم ثروت سالها در اختیار آنها قرار داشت، تا اینکه در دوره نخست وزیری مصدق زمینه های خارج ساختن آن از دست بیگانه فراهم آمد. اما پس گرفتن این ثروت کار آسانی نبود، چون شرکت انگلیسی استخراج و بهره برداری از نفت ایران به سادگی حاضر نبود از این خوان یغما چشم بپوشد. زمانی نیز که صنعت نفت ملی اعلام شد به کمک دیگر دول سودجو دست به توطئه علیه دولت دکتر مصدق زد و دولت وی را با کودتایی ساقط کرد. تا بالاخره توانست از طریق دیگری بر سر چاه نفت بازگردد و آن عقد قرارداد کنسرسیوم به همراهی سایر دول استعماری با ایران بود. این پژوهش بر آن است به مطالعه و بررسی تاریخچه استخراج نفت پرداخته و تاثیر گذاری آن بر سیاست های داخلی و خارجی را بررسی کند. در موازات آن به یاری اسناد و کتب به چگونگی مانع تراشی بیگانگان بر سر را استقلال کشور و طرح کودتا علیه ملت ایران پرداخته خواهد شد.