چکیده مطالعه حاضر با هدف شناخت الگوی پراکنش و شدت آلودگی خاک در اطراف مجتمع کارخانجات شرکت ملی سرب و روی ایران در منطقه دیزج آباد استان زنجان انجام شد. برای این منظور تعداد 308 نمونه خاک سطحی از عمق صفر تا 10 سانتی متری در قالب یک شبکه با فواصل 250 و 500 متر برداشت و پس از عصاره گیری با اسید نیتریک غلظت عناصر سرب، روی و کادمیم در نمونه ها تعیین شد. میانگین غلظت کل سرب، روی و کادمیم به ترتیب 03/181، 28/182 و 48/1 میلی گرم بر کیلوگرم بود. از تبدیل گر باکس -کوکس برای نرمال سازی داده ها استفاده شد. الگوی مکانی متغیرها توسط محاسبه تغییرنماهای تجربی و مدل های برازش داده شده زمین آماری مورد بررسی قرار گرفت. مدل نمایی بهترین نتیجه را برای توصیف تغییرپذیری مکانی این عناصر نشان داد. دامنه تأثیر برای تغییرنماهای سرب، روی و کادمیم به ترتیب 1131، 1073 و 1026 متر بود. روش کریجینگ معمولی نتایج قابل قبولی برای برآورد غلظت فلزات سنگین در نقاط نمونه برداری نشده نشان داد. برای بررسی داده های ماهواره ای در این تحقیق پس از تعیین همبسته ترین باندها از میان باندهای اصلی و ترکیبی ساخته شده به دلیل وجود کثزت باندها و ارزش رقومی بیشتر به منظور جلوگیری از بروز خطا در ایجاد مدل باندها، ترکیب مناسب باندی شناسایی و برای ایجاد همبستگی و شرکت در مدل استفاده شد.. مناسب ترین باندها شامل باندهای2، 3، 5 و 7 بود. در بررسی همبستگی بین مقادیر کل روی، سرب و کادمیم و ارزش های رقومی بهترین باندهای شناسایی شده با این ویژگی ها همبستگی معنی داری در سطوح یک و پنج درصد آماری وجود داشت. باند 5 برای عنصر روی و باند. 7 برای عنصر سرب بهترین نتایج همبستگی را داشت. غلظت کادمیم همبستگی معنی داری با داده های سنجنده etm+ نشان نداد، دلیل این عدم همبستگی ارتباط ضعیف بین باندهای اصلی و ترکیبی با این متغیر بود. دلیل عدم وجود تغییرات زیاد در مقادیر غلظت کل عنصر کادمیم دلیل این عدم همبستگی ذکر گردید نقشه پهنه بندی تصاویر ماهواره ای برای عنصر سرب و روی نشان داد ارتباط نزدیکی بین مقادیر کل غلظت سرب و روی با منابع آلودگی در منطقه وجود دارد که این اطلاعات با نتایج به دست آمده از فعالیت های زمین آماری هماهنگ بود. کلمات کلیدی: آلودگی خاک، تغییرات مکانی، ، کریجینگ معمولی،پهنه بندی تصاویر ماهواره ای