نام پژوهشگر: دلاور معافی
دلاور معافی رضا یگانه
پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی کشور است که از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و … اهمیت فوق العاده ای دارد. ارزش تولید این محصول گران بها و بی نظیر حدود 10 درصد از درآمدهای غیر نفتی کشور می باشد.آفلاتوکسین ها از مهمترین مایکوتوکسین ها هستند که عمدتاً توسط گونه های مختلف آسپرژیلوس مانند فلاووس و پارازیتیکوس تولید می گردند. بدلیل اینکه تولید این گروه از سموم قارچی ابتدا در آسپرژیلوس فلاووس شناسایی شده است به نام آفلاتوکسین خوانده شدهاند. رایج ترین روش های شیمیایی تشخیص آفلاتوکسین ها در مواد غذاییtlc،hplc و eliza (تست های سرولوژیک که تغییر رنگ و شدت رنگ باعث تشخیص نوع مایکوتوکسین می شود) می باشند، اما این روش ها وقت گیر و پرهزینه هستند. آفلاتوکسین ها دارای خاصیت، فلورسانس بوده و در صورتی که در معرض پرتو فرابنفش قرار گیرند، قادرند که از خود نور منعکس کنند. در این تحقیق، سطح زرد سبزینه روشن(bgy ) پسته در سه حالت با پوسته سخت، مغز پسته و دولپه ای مغز، زیر نور فرابنفش (uv) مورد بررسی قرار گرفته است. از سطح bgy حاصله توسط سه دوربین عکسبرداری شده و مقدار سطح مذکور بوسیله نرم افزار robo realm پس از فیلترهای خاص جداسازی و به پیکسل محاسبه گردید و بدین ترتیب نمونه های مختلفی از پسته با پوسته سخت و استخوانی، مغز و دولپه ای مغز تهیه و پس از ثبت مشخصات کامل نمونه ها، میزان واقعی آفلاتوکسین آن ها در آزمایشگاه به روش کرموتوگرافی مایع با کارایی بسیار بالا ( (hplc تعیین گردید و نتایج بدست آمده در هر حالت با هم مقایسه شده است. نتایج نشان داد که سطح bgy با میزان آلودگی پسته به سم آفلاتوکسین درکلیه حالت های پسته با پوست سخت، مغز آن و دولپه ای مغز رابطه ایی که بتوان از تغییرات هر کدام میزان تغییر دیگری را دقیقاً تعیین کرد، وجود ندارد. در حالتی که پسته در زیر نور فرابنفش هیچ سطح زرد سبزینه روشنی نداشته باشد، احتمال می رود که دانه مذکور آلوده به سم آفلاتوکسین نباشد ولی به صورت قطعی نمی توان این موضوع را تایید کرد.