نام پژوهشگر: محمد هادی نجارزاده
محمد هادی نجارزاده عباس حسینی رنجبر
وجود عنصر اورانیوم در سنگهای پوسته خشکی زمین، سبب میشود که سنگبسترها همواره به عنوان چشمه تولید گاز رادیواکتیو رادن(222ra) در تمامی پوسته خشکی زمین عمل کنند و افزایش ناگهانی این گاز مخصوصا در محل گسلهای زمین نیز به عنوان یک پیشنشانگر زمینلرزه شناخته شده است. عوامل مختلفی در تغییرات غلظت رادن قبل از زمینلرزه نقش دارند که یکی از این عوامل میتواند ناشی از افزایش سطح موثر در رادنخیزی، به واسطه ایجاد ریزترکها قبل از وقوع زمینلرزه اصلی باشد. در این پایاننامه با دو گروه از آزمایشات نقش این عامل مورد بررسی قرار گرفته است و از نمونه خاصی از گرانیت که یکی از مهمترین سنگهای گسلی رادنخیز است، به عنوان سنگ نمونه استفاده شده است. در گروه اول آزمایشات، تغییرات رادنخیزی سنگنمونه گرانیت با شکستن این سنگ تحت فشارهای مکانیکی مختلف بررسی شده است که نتایج این آزمایشات افزایشی بین 17%-7 % را در غلظت گاز رادن نشان میدهند. درگروه دوم آزمایشات نیز تغییرات رادنخیزی به واسطه آسیاب شدن سنگنمونه مورد بررسی قرار گرفته است و افزایش میزان غلظت رادن بین 6 %- 16% به دست آمدکه این افزایش در محدوده نتایج حاصل از گروه اول آزمایشات میباشد. عامل دیگری که میتواند در تغییرات غلظت رادن قبل از زمینلرزه نقش داشته باشد، آزاد شدن اتمهای رادن جذب شده توسط خاک شن و دیگر جامدات روی سنگبستر در اثر پیشلرزههاست. تغییرات رادنخیزی به واسطه این عامل نیز با شبیهسازیهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرارگرفت و میزان افزایش رادن در این آزمایشات نیز تا سقف 35 % مشاهده شد.